اثر تنش شوری بر فرآیندهای رشد و بقای ژنوتیپ های نخود دسی در شرایط هیدروپونیک

با هدف تعیین آستانه تحمل به شوری ژنوتیپ های نخود تیپ دسی در شرایط کنترل شده، این مطالعه به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 اجرا شد. تنش شوری (هشت، 12 و dS m-116) در کرت های اصلی و 13 ژنوتیپ نخود در کرت های فرعی قرار گرفتند. در تنش هشت و dS m-112 ژنوتیپ های MCC606 و MCC643 بیشترین درصد بقاء را دارا بودند و در شوری dS m-116 تنها سه ژنوتیپ MCC539، MCC606 و MCC658 زنده ماندند. با افزایش تنش، محتوی نسبی آب (RWC)، شاخص پایداری غشاء (MSI) و کلروفیل a در تمام ژنوتیپ ها کاهش یافت. MCC606 در سطوح شوری 12 و dS m-116 بالاترین مقدار RWC و MSI و کاروتنویید ها را دارا بود. با افزایش شوری از هشت به dS m-112 پرولین در تمام ژنوتیپ ها افزایش یافت. در تمام سطح شوری بیشترین زیست توده مربوط به MCC606 بود. نتایج تجزیه خوشه ای حاکی از برتری سه ژنوتیپ MCC539، MCC658 و MCC606 از نظر صفات مورد بررسی نسبت به میانگین کل بود. آزمون تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که مولفه اول 49/64 درصد از تغییرات مربوط به مهار رایکال آزاد DPPH، کاروتنوییدها، MSI و زیست توده در سه ژنوتیپ MCC539، MCC658 و MCC606 را توضیح می دهد. با توجه به گلخانه ای بودن این پژوهش بررسی تحمل به شوری ژنوتیپ های برتر در شرایط مزرعه در توصیه می گردد.