قرمطیان و مسئله برکندن «حجر الاسود» در منابع تاریخی

جنبش قرمطیان از نهضت های شورمندانه سده سوم هجری در برابر خلافت عباسی بود که در شرق جزیره العرب دولتی تاسیس کرد و دویست سال زنده و پویا ماند. قرمطیان در سطح چالشی بزرگ با دربار خلافت اسلامی کارشان را آغاز کردند، اما بر اثر شماری از کارهای آنان، عباسیان و متعصبان اهل سنت به تبلیغات منفی درباره آنان پرداختند. ابوطاهر قرمطی، تواناترین امیر قرامطه بر اثر خدمات نظامی اش در جنگ با عباسیان، دولت قرمطیان را تقویت کرد، اما کارهای جسورانه اش همچون یورش به کاروان های حج، لشکرکشی به مکه و برکندن «حجر اسود»، به تضعیف مبانی مشروعیت قرامطه و ملامت همیشگی آنان انجامید. این مقاله به شیوه ای توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از آثار کتاب خانه ای  و منابع تاریخی، در پی پاسخ گویی به این پرسش است که چرا و چگونه قرامطه به مکه یورش بردند و حجر اسود را از جایش کندند و با خود به هجر و لحساء بردند؟ منابع تاریخی این عمل را چگونه گزارش کرده اند؟ به رغم شواهد پرشمار تاریخی درباره دستور مستقیم خلفای فاطمی مصر به برکندن حجر اسود، این کار قرمطیان به تضعیف مشروعیت و مبانی مذهبی آنان انجامید.