نقش شوک قیمتی بنزین و کرایه بر واکنش رفتاری مسافران کلان شهر تهران در استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی (مترو، بی آر تی و اتوبوس)

حمل‏ونقل عمومی به ‏عنوان یک کالای عمومی بسیار مهم، اثرات بسیار گسترده‏ای بر اقتصاد، اجتماع و محیط ‏زیست شهری به ‏جای می‏گذارد. وقوع شوک‏ها و تغییرات پدیدآمده در سیستم اقتصادی یک شهر یا کشور می‏تواند رفتار مسافران برای انتخاب هر یک از انواع وسایل حمل‏ونقل عمومی شهری را تحت تاثیر قرار دهد. توانایی پیش‏بینی نوسانات سیستم حمل‏ونقل عمومی شهری بر اثر شوک‏های درونی و بیرونی سیستم حمل‏ونقل عمومی، از اساسی‏ترین نیازها برای سیاست‏گذاری مناسب سیستم حمل‏ونقل عمومی در پاسخ‏گویی به نوسانات ناگهانی تقاضای حمل‏ونقل عمومی در ایران و به‏ویژه کلان‏شهر تهران است. بر همین اساس، هدف این مطالعه بررسی نقش شوک قیمتی بنزین و کرایه بر واکنش رفتاری مسافران کلان‏شهر تهران در استفاده از وسایل حمل‏ونقل عمومی (مترو، بی .آر .تی و اتوبوس) طی دوره زمانی 1387-1398 با استفاده از داده‏های ماهانه و به روش خودرگرسیون برداری جامع (GVAR) بوده است. نتایج این پژوهش نشان داد با وقوع شوک مثبت در قیمت بنزین، مسافران مترو، بی .آر .تی و اتوبوس افزایش خواهد یافت. همچنین وقوع شوک مثبت در قیمت کرایه مترو، مسافران بی .آر .تی و اتوبوس را کاهش می دهد و با وقوع تکانه مثبت در قیمت کرایه بی .آر .تی، مسافران مترو افزایش و تقاضای بی .آر .تی و اتوبوس با شیب کم افزایش می‏یابد. در نهایت، وقوع تکانه مثبت در قیمت کرایه اتوبوس، افزایش مسافران مترو و بی .آر .تی را به دنبال دارد.