فعالیت ضد قارچی باسیلوس سوبتیلیس بومی تهران علیه قارچ فوزاریوم گرامینئاروم

میکروارگانیسم ‏ های خاک نقش مهمی درکنترل بیولوژیک قارچ های بیماری زا دارند. هدف از این تحقیق یافتن باسیلوس سوبتیلیس (B.subtilis) بومی خاک با توانایی تولید لیپوپپتیدهای ضد قارچی می باشد که برای از بین بردن فوزاریوم گرامینارومFusarium graminearum))، عامل آلودگی گندم، ذرت، سیب زمینی و بسیاری از گیاهان دیگر کارآمد است.

باکتری باسیلوس سوبتیلیس از خاک اطراف ریشه گیاهان سالم پارک های پنج منطقه ی شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز شهر تهران جداسازی شد و بر اساس خصوصیات مورفولوژیک، آزمون های بیوشیمیایی و تعیین توالی قطعه ی16S rRNA مورد شناسایی قرار گرفت. فعالیت آنتاگونیستی جدایه های به دست آمده علیه قارچ فوزاریوم گرامیناروم به روش چاهک گذاری بررسی و جدایه هایی که مانع رشد قارچ ها بودند و بیشترین هاله ی عدم رشد را نشان دادند، انتخاب شدند. سورفکتین (surfactin) حاصل از باکتری های منتخب با روش متانولی خالص گردید و با استفاده از کروماتوگرافی مایع با فشار بالاhigh performance liquid chromatography) (HPLC))، متابولیت باکتری ها و سورفکتین خالص (شرکت سیگما) مورد مقایسه قرار گرفت.

بر اساس نتایج، از بین 60 جدایه منتخب، 27 جدایه فعالیت ضدقارچی داشتند. 6 جدایه با بیشترین میزان هاله ی عدم رشد قارچی برابر با 8-16 میلی متر انتخاب شدند، سورفکتین زرد و شفاف تولیدی آن ها با HPLC تایید گردید. 2 باکتری با بیشترین میزان تولید ، با روش مولکولی قرابت نزدیکی با باسیلوس سوبتیلیس را نشان دادند.

نتایج نشان می دهند که باسیلوس سوبتیلیس های جداسازی شده از خاک، گزینه خوبی برای کنترل زیستی قارچ های بیماری زای گیاهی می باشند و بنابراین می توانند جایگزینی مناسب برای قارچ کش های شیمیایی باشند.