رتبه بندی آسیب پذیری سیلاب دشت اردبیل با استفاده از روش ترکیبی BWM و TOPSIS

انجام برنامه ریزی و فراهم آوردن ابزارهای مناسب برای کاهش اثرات نامطلوب مخاطرات طبیعی از جمله سیل، اجتناب ناپذیر است. دستیابی به هدف فوق وابسته به وجود آگاهی و اطلاعات کافی و دقیق درباره آسیب پذیری بوم سازگان های مختلف (آبخیزها) نسبت به عوامل مخرب گوناگون است. ارزیابی آسیب پذیری از طریق شناسایی تنش ها و آشفتگی های بالقوه (طبیعی و انسان پدید) و نیز برآورد درجه حساسیت آبخیزها، امکان پیش بینی اثرات و انتخاب راه کارهای مناسب را برای مدیریت پایدار این بوم سازگان ها فراهم می آورد. از این رو، این پژوهش با هدف شناسایی و رتبه بندی زیرحوضه های آسیب پذیر در مقابل سیلاب در دشت اردبیل با درنظر گرفتن ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیرساختی و بوم شناختی طرح ریزی شده است. برای این منظور ابتدا شاخص ها و معیارهای هر بعد با درنظر گرفتن شرایط حاکم بر دشت اردبیل شناسایی شده، سپس اطلاعات و داده های اقلیمی، هیدرولوژیکی، جمعیتی، اقتصادی و زیرساختی و کاربری اراضی از مراجع ذی ربط اخذ شد. در ادامه معیارهای مذبور استاندارد شده و وزن متناسب با اهمیت آنها بر اساس روش BWM محاسبه و داده های حاصل از این مرحله با استفاده از تکنیک TOPSIS، برای رتبه بندی آسیب پذیری سیلاب برای زیرحوضه های مختلف موجود در دشت اردبیل و برای دوره زمانی 1385-1395 انجام شد. درنهایت نقشه آسیب پذیری دشت اردبیل در مقابل سیلاب تهیه و ارایه شد. طبق نتایج، معیارهای تراکم ساختمان، بارش، تراکم جمعیت و نرخ بیکاری از مهم ترین معیارهای آسیب پذیری بود و در میان ابعاد مورد بررسی، بعد زیرساختی دارای اهمیت زیادی در آسیب پذیری در مقابل سیلاب در دشت اردبیل است. بر اساس نقشه جامع آسیب پذیری نیز زیرحوضه 7 در دشت اردبیل، آسیب پذیر ترین زیرحوضه منطقه مورد مطالعه شناسایی شد.