عروج کیکاووس بر آسمان (مقایسه ای گزارش دینکرد با شاهنامه ی فردوسی)

کی کاوس، بنا بر روایات اساطیری، دومین فرمانروای سلسله ی کیانی است. بر اساس گزارش شاهنامه، وی از نیروی فره ی ایزدی برخوردار است، اما با همه ی توانمندی به اغوای اهریمن، دچار وسوسه ی فرمانروایی بر آسمان ها می شود. بدین منظور، بر چهار عقاب می نشیند و راهی آسمان می شود. اما در میانه ی راه، همین که نیروی عقاب ها تحلیل می رود، از آسمان سرنگون می شود. مقایسه ی این داستان با فرگرد 21 از کتاب دینکرد نهم نشان می دهد که حکیم توس در سرایش این اسطوره از منابع کهن، نظیر خداینامه ها و برخی متون پهلوی، از جمله دینکرد نهم سود جسته است. در این پژوهش، ضمن مقایسه ی اسطوره ی بر آسمان رفتن کاوس کیانی در دو متن شاهنامه و دینکرد نهم، نکات مشترک و مغایر مشخص می شود. سپس، با اشاره به این اسطوره و روایات دیگر، نظیر داستان بزرگمهر حکیم، این رویکرد مورد توجه قرار می گیرد که فردوسی در سرایش حماسه ی بی بدیل شاهنامه، بیش از روایات و ادبیات شفاهی، به منابع مدون پهلوی و خداینامه های موجود نظر داشته است.