بازخوانی دیه منافع ناشی از شکستن سر در قانون مجازات اسلامی (پیشنهاد حذف ماده 678 و اصلاح ماده 692 قانون مجازات اسلامی)

 برخی از جنایات که بر سر و جمجمه مجنی علیه وارد می آید، می تواند مغز وی را دچار آسیب کرده و منافع تحت فرمان مغز را با اختلال یا زوال کامل مواجه نماید. سر مجنی علیه در فرض مذکور با تعدد جنایت همراه است؛ جنایت اول آن است که خود سر یا جمجمه مورد آسیب قرار گرفته و جنایت دوم آن که بر منفعتی اعم از بینایی، شنوایی، عقل، بویایی و... در اثر جنایت اول، حادث شود. هرچند قانونگذار جزایی برای زوال منافع مذکور به تقنین مواد قانونی اقدام کرده، اما بعضی از مواد قانونی مورد نظر در تعارض با یکدیگر هستند.

 مطالب  موجود  در  مقاله  با  روش  توصیفی  تحلیلی  و  با  استفاده  از  منابع  کتابخانه ای  از طریق فیش برداری جمع آوری شده است.

 قانونگذار جزایی با وضع ماده 546 ق.م.ا بطور کلی مقرر کرده که اگر جنایت دوم در اثر جنایت اول بوده و با ضربه واحد صورت گرفته باشد، آنگاه علی رغم تعدد جنایات به تداخل دیات حکم می شود. لکن با مداقه در مواد قانونی 678 و 692 قانون مجازات اسلامی می توان دریافت که قانونگذار با ورود به زوال منافع عقل و بینایی در اثر شکستگی سر، بدون آنکه توجهی به رابطه جنایت دوم با جنایت اول داشته یا تقسیمی برای ضربه واحد و متعدد قایل باشد مطلقا به تعدد دیات حکم کرده است. حکم مطلق تعدد دیات در دو ماده 678 و 692 موجب تحقق تعارض میان دو ماده مذکور با قاعده کلی ماده 546 ق.م.ا شده است؛ تا آنجا که کارشناسان قضایی را با ابهام مواجه کرده و منتهی به نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه می شود. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی تحلیلی درصدد است با ارزیابی فقهی قاعده متخذ از ماده 546 ق.م.ا کفایت ماده مذکور برای موضوعات مربوطه را اثبات نموده و حذف ماده 678 و اصلاح بخش دوم ماده 692  را پیشنهاد دهد.