پارازیتوئیدهای نسل جنسی زنبورهای گال زای بلوط ایرانی (‏Quercus brantii Lindl.‎‏) و محاسبه تنوع و غنای گونه ای آنها در جنگل های زاگرس شمالی

زنبورهای پارازیتویید از دشمنان طبیعی و عامل اصلی مرگ ومیر زنبورهای گال زای بلوط (خانواده Cynipidae) هستند. این پژوهش در سال های 1397 و 1398در مناطق ربط و واوان (شهرستان سردشت) برای شناسایی نسل جنسی زنبورهای گال زا روی بلوط ایرانی Quercus brantii Lindl. و جمع آوری دشمنان طبیعی آنها انجام شد. گال های جمع آوری شده به آزمایشگاه منتقل و برای جمع آوری عوامل گال زا و پارازیتوییدهای مربوطه در شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شدند. شاخص های تنوع، یکنواختی شانن و سیمسون و همچنین غنای گونه ای پارازیتوییدها به روش ریرفکشن (Rarefaction) محاسبه شدند. در این پژوهش 14 گونه زنبور پارازیتویید متعلق به 6 خانواده از راسته بال غشاییان شناسایی شدند. بیشترین فراوانی پارازیتوییدهای جمع آوری شده از مناطق ربط و واوان مربوط به گونه Bootanomyia dorsalis بود. میانگین شاخص های تنوع و یکنواختی پارازیتوییدهای جمع آوری شده در دو منطقه مورد بررسی از اختلاف معنی داری با یکدیگر برخوردار نبود و تنها مقدار شاخص تنوع شانن بین مناطق ربط و واوان از اختلاف معنی داری در هر دو سال برخوردار بود، به طوری که مقدار این شاخص در منطقه ربط بیشتر از منطقه واوان به ثبت رسید. بیشترین مقدار غنای گونه ای پارازیتوییدهای زنبورهای گال زای بلوط ایرانی نیز در سال 98 در منطقه ربط مشاهده شد.(Fabricius), Eupelmus urozonus (Dalman), Eurytoma adleriae (Zerova), Mesopolobus albitarsus (Walker), M. amaenus (Walker), Ormyrus pomaceus (Geoffroy in Fourcroy), Pediobius saulius (Walker), Sycophila flavicollis (Walker), S. iracemae (Nieves), Torymus auratus (Müller), Torymus sp.بیشترین فراوانی پارازیتوییدهای جمع آوری شده از مناطق ربط و واوان مربوط به گونه Bootanomyia dorsalis بود. میانگین شاخص های تنوع و یکنواختی پارازیتوییدهای جمع آوری شده در دو منطقه مورد مطالعه از اختلاف معنی داری با یکدیگر برخوردار نبود و تنها میزان شاخص تنوع شانن بین مناطق ربط و واوان از اختلاف معنی داری در هر دو سال برخوردار بود. به طوری که میزان این شاخص در منطقه ربط بیشتر از منطقه واوان به ثبت رسید. بیشترین میزان غنای گونه ای پارازیتوییدهای زنبورهای گال زای بلوط ایرانی نیز در سال 98 در منطقه ربط مشاهده شد.