تحلیل عناصر اساطیری در هفت خان های طومار نقالان و مقایسه آن با شاهنامه

طومارهای نقالی یکی از منابع بسیار غنی فرهنگ و ادب ایرانی است که در قالب داستانهای اساطیری و حماسی مفاهیم اساطیری، آداب و رسوم فراموش شده، نکات زبانی و... را در خود جای دادهاند. در طومارهای نقالی به خاطر تاکیدی که بر داستانهای پهلوانان سیستان شده است، معمولا از هفت خوان اسفندیار خبری نیست، ولی در عوض در کنار هفت خوان رستم دو هفت خوان نیز برای اعقاب او یعنی فرامرز و جهانبخش ذکر شده که قابل توجه است. پژوهشگران در پژوهش حاضر به دنبال پاسخ برای پرسشهای زیر میباشند: اول اینکه آیا هفت خوان فرامرز و جهانبخش بر اساس الگوی هفت خوان رستم و اسفندیار ساخته شده اند؟ و دوم اینکه چه نکات اساطیری در این هفت خوانها وجود دارد که پژوهشگران از آنها غافل بودهاند؟ نتیجه پژوهش نشان میدهد هفت خوان فرامرز و جهانبخش بر اساس الگوی هفت خوان رستم و اسفندیار ساخته شده اند و نکاتی اساطیری مانند وجود «عقاب» به عنوان جانور مشتری و وجود گرگ نشانگر مرحله سرباز در آیین مهر از پیشینه غنی اساطیری این هفت خوانها حکایت دارد. اما بجز مسایل اساطیری، طومارها از دیدگاه داستان پردازی نیز قابل بررسی میباشند، خصوصا طومار کهن شاهنامه فردوسی (صداقت نژاد) به شخصیت پردازی و روابط علی و معلولی و جزییات داستان و تصویر حالات روحی و جسمی بیشتر توجه دارد و از این جهت قابل توجه است.