چگونگی نسبت میان مفهوم «وجود» و معنای «خدا» در رسائل کلامی بوئثیوس

مسیله اصلی این پژوهش پی بردن به چگونگی نسبت میان مفهوم «وجود» و معنای «خدا» در رسایل کلامی بویثیوس است. بدین منظور چهار مسیله به روش تحلیلی-توصیفی در رسایل کلامی مورد واکاوی قرار می گیرند: 1. چرا بویثیوس بحث وجودشناسی را در رسایل کلامی مطرح کرد و هدف او از بیان تمایز بین «وجود» و «آنچه هست» در این رسایل با ماهیتی کاملا مسیحی و الهیاتی چه بود. 2. تاثیر بحث مزبور در تبیین تعالی خداوند به واسطه سه صفت «ثبوت»، «کمال» و «خیر بودن» وجود؛ 3. تاثیر این بحث در «خالق بودن» خداوند؛ 4. تاثیر آن در «واحدبودن» خداوند. بررسی این موارد مودی به این نتیجه شد که بویثیوس با تمایز قایل شدن بین «وجود» و «آنچه هست»، خداوند را موجود بسیطی می داند که «وجود» و «آنچه هست» در او یکی است، بنابراین وجود برای او ضروری است. کمال خدا نیز به سبب بساطت ذات او است؛ چون او ذات و جوهر خویش است، بنابراین هر کمیت و کیفیتی که بر خداوند اطلاق شود حمل جوهری خواهد بود. بویثیوس بساطت خداوند را از نظر اصالت وجود و فعل توضیح می دهد و وجود خدا را مساوی با خود خیر می گیرد، اما مخلوقات که بسیط نیستند، به غیر از خیربودن چیز دیگری هم هستند. خالق و مخلوق تفاوت جوهری دارند و حضور جامع او ورای دو مقوله مکان و زمان به جوهر خداوند برمی گردد. بویثیوس با تفکیک عدد انتزاعی از عدد عینی معتقد است تثلیث موجب کثرت نمی شود، چون در خدا هیچ تفاوت ماهوی وجود ندارد و او چیزی جز ذات خودش نیست.