بررسی رابطه شاخص فلاکت و پرداخت از جیب بیماران در نظام سلامت ایران

یکی از معیارهای سنجش عملکرد دولت ها و بقای آنان، میزان موفقیت در کاهش و ثبات در شاخص فلاکت است. شاخص فلاکت از مجموع تورم و بیکاری به دست می آید. تورم و بیکاری مهمترین عوامل تاثیرگذار بر درآمد خانواده می باشند چنانچه مقدار شاخص فلاکت بالا باشد خانواده ها پول کمتری برای خرید کالاهای مصرفی خود از جمله استفاده از خدمات بهداشت و درمان در اختیار خواهند داشت. لذا این تحقیق ارتباط شاخص فلاکت و پرداخت از جیب بیماران در نظام سلامت ایران را مورد سنجش قرارداده است.

روش پژوهش: 

این مطالعه با استفاده از داده های سری زمانی 2019-1998 به بررسی ارتباط شاخص فلاکت و پرداخت از جیب بیماران در نظام سلامت ایران پرداخته است. به این منظور برای بررسی مانایی متغیرها از آزمون دیکی فولر، برای بررسی رابطه علیت بین متغیرها از آزمون علیت تودا-یاماموتو و برای بررسی وجود رابطه بلندمدت از روش خودرگرسیون با وقفه های توزیعی استفاده شد. داده های مورد استفاده از بانک جهانی و مرکز آمار ایران گردآوری شدند، همچنین تحلیل داده ها و نتایج با استفاده از نرم افزار  Eview 9 انجام شده است.

بر اساس نتایج بدست آمده از برآورد مدل، یک رابطه علیت دوطرفه بین شاخص فلاکت و پرداخت از جیب بیماران در نظام سلامت ایران وجود داشت. همچنین با افزایش 1 واحد در میزان شاخص فلاکت به میزان 1/27 واحد بر پرداخت از جیب بیماران افزوده شد. ضریب مدل تصحیح و خطا برابر با 0/312 بود؛ که به این معنا است که در هر دوره به میزان 0/312 از عدم تعادل کوتاه مدت برای دستیابی به تعادل بلندمدت تعدیل می گردد. به عبارتی بیش از 3 سال و کمتر از 4 سال طول می کشد تا عدم تعادل های کوتاه مدت از بین رفته و به سمت رابطه بلندمدت خویش برسد.

نتیجه گیری: 

با افزایش شاخص فلاکت، پرداخت از جیب بیماران نیز افزایش می یابد. لذا دولت می بایست با اتخاذ سیاست های مناسب در جهت کاهش نرخ بیکاری و تورم، موجب کاهش پرداخت از جیب بیماران در نظام سلامت گردد. پوشش بیمه های پایه برای خدمات ضروری بیماران را افزایش دهد. گستردگی بیمه های تکمیلی درمان در سطح جامعه مخصوصا دهک های پایین نیز افزایش یابد. درواقع می بایست دولت هزینه این بخش از بیمه را برای چهار دهک پایین تقبل نماید تا از این طریق موجب کاهش پرداخت از جیب بیماران گردد.