طراحی برنامه داستان های اجتماعی و تعیین کارآمدی آن بر مهارت های اجتماعی و سه مولفه ی آن در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم

مقدمه:

 نقص در مهارت های اجتماعی ویژگی بارز اختلال طیف اتیسم است. هدف، طراحی داستان های اجتماعی و تعیین کارآمدی آن بر مهارت های اجتماعی کودکان دارای اختلال طیف اتیسم بود.

روش پژوهش: 

در مطالعه تک آزمودنی با طرح خط پایه و مداخله (ABAB)، چهار کودک به شیوه در دسترس از کودکان پسر 7 تا 12 سال دارای اختلال طیف اتیسم در شهر مشهد انتخاب شدند. رفتار آماج با توجه به ویژگیهای فردی تعیین و بر مبنای آن داستان اجتماعی طراحی شد. مهارت های اجتماعی در خط پایه با استفاده از پرسشنامه نیمرخ مهارت های اجتماعی اتیسم و مشاهده منظم اندازه گیری شد. کودکان در 20 جلسه آموزشی داستان اجتماعی (پنج بار در هفته؛ هر جلسه 30 دقیقه) شرکت کردند. در پایان مداخله، مهارتهای اجتماعی به وسیله پرسشنامه، اندازهگیری و داده ها با استفاده از نمودار خط پایه، اندازه اثر و درصد بهبودی تحلیل شد.

با توجه به اندازه های اثر و درصد بهبودی، 45/10% ، 24/9% ، 93/7% و 34/16% از بهبودی بهترتیب در مهارت های اجتماعی، تقابل اجتماعی، مشارکت اجتماعی و رفتار زیانبخش احتماعی ناشی از شرکت در برنامه آموزشی بوده است. مشاهده منظم نشان داد که داستان اجتماعی موجب بهبود در تقابل اجتماعی هر چهار کودک، بهبود مشارکت اجتماعی دو کودک و بهبود رفتار زیان بخش اجتماعی سه کودک شده است.

با توجه به کارآمدی داستان های اجتماعی بر بهبود مهارت های اجتماعی (تقابل اجتماعی، مشارکت اجتماعی، رفتار زیانبخش اجتماعی) کودکان با اختلال طیف اتیسم، میتوان نتیجه گرفت که گنجاندن داستان های اجتماعی در برنامه ریزی آموزشی کودکان موجب پیشگیری از بروز مشکلات روابط اجتماعی در آن ها میشود.