ادراک طلاب علوم دینی از حقوق بیمار: یک مطالعه کیفی

بیماران حقوق خاصی دارند که انتظار می رود ارایه کنندگان خدمات سلامت، این حقوق را رعایت کرده و مورد احترام قرار دهند. بسیاری از مولفه های حقوق بیمار، جهانی و مورد اتفاق همگان است، اما مولفه های دیگری نیز وجود دارند که با توجه به زمینه های فرهنگی و اجتماعی هر جامعه ای تعیین می شوند. حقوق بیماران به طور معمول در قالب گزاره هایی تدوین و ابلاغ می شوند تا وظایف ارایه کنندگان سلامت نسبت به بیماران را مشخص نمایند. منشور حقوق بیماران در کشورهای مختلف و ازجمله ایران تدوین شده است. با این حال، بررسی دقیق تر حقوق بیماران از منظر آموزه های اسلامی به عنوان مبنای نظام ارزشی حاکم بر کشور ضروری به نظر می رسد. این مطالعه به منظور کشف و تبیین حقوق بیماران برمبنای دیدگاه های طلاب علوم دینی انجام گردید.

این مطالعه از نوع تحلیل محتوای کیفی متعارف بود. مشارکت کنندگان، 20 نفر از طلاب علوم دینی ساکن شهر قم بودند که واجد شرایط ورود به مطالعه بوده و قادر بودند فهم خود از حقوق بیمار در قالب آموزه های اسلامی را در میان بگذارند. مشارکت کنندگان با روش نمونه گیری هدف مند انتخاب و وارد مطالعه شدند و دیدگاه های خود را در قالب مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته مطرح نمودند. متن مصاحبه ها پس از پیاده سازی، کدگذاری و تحلیل شدند و تحلیل محتوای کیفی بر روی آنها انجام شد.

یافته ها:

 این مطالعه به شناسایی چهار مقوله به عنوان ویژگی‎ های اصلی حقوق بیماران از دیدگاه طلاب علوم دینی منجر شد که عبارتند از: احترام به اختیار بیمار، توجه به نیازهای غیرجسمانی بیمار، ارایه خدمات سلامت با کیفیت و رفتار اخلاق مدارانه. به علاوه، 18 زیرمقوله در ذیل این مقوله ها شناسایی و ارایه گردید.

نتیجه گیری:

 بر اساس یافته های این مطالعه و از دیدگاه طلاب علوم دینی، توجه به نیازهای معنوی بیماران در کنار سایر نیازهای آنان، ضرورتی است که باید مورد توجه و اهتمام ارایه کنندگان خدمات سلامت قرار گیرد.