اولویت بندی معیارهای موثر بر طراحی بیمارستان با رویکرد پدافند غیرعامل

مقدمه:

 بیمارستان ها از مهم ترین مراکز شهرها هستند؛ بنابراین لازم است این اماکن به گونه ای طراحی شوند که بتوان در هر شرایطی از آن ها بهره برداری کرد و به نیازمندی های شهروندان در حوزه ی درمان پاسخ داد. در این مقاله سعی شده است تا با اولویت بندی معیارهای موثر بر طراحی بیمارستان با رویکرد پدافند غیرعامل، بیمارستان ها که از مهم ترین مراکز ارایه ی خدمت به آسیب دیدگان هستند، بتوانند در مواقع بحرانی و خطر، وظایف خود را تا حد ممکن به درستی انجام دهند.

مطالعه ی حاضر، پژوهشی آمیخته است که بر اساس دو رویکرد کیفی و کمی انجام شده است. در این پژوهش، ابتدا با بررسی تحقیقات گذشته و مصاحبه با خبرگان در این حوزه، معیارهای موثر بر طراحی بیمارستان با رویکرد پدافند غیرعامل شناسایی و تعیین شده و در ادامه با تهیه ی پرسش نامه ی دلفی، معیارهای شناسایی شده در مرحله ی قبل تایید و غربالگری گردیده، سپس برای رتبه بندی معیارها، پرسش نامه ی مقایسات زوجی تهیه و به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل سلسه مراتبی و نرم افزار Excle استفاده شده است.

در این مرحله، همه ی معیارهای شناسایی شده، تایید و هیچ یک حذف نشده است. این معیارها به ترتیب اولویت عبارت از معیار پلان با وزن 152/0 در رتبه ی یک، معیار نما با وزن 152/0 در رتبه ی دو، معیار پله های فرار (خروج اضطراری) با وزن151/0 در رتبه ی سه، معیار سازه با وزن 128/0 در رتبه ی چهار، معیار مکان یابی با وزن 11/0 در رتبه ی پنج، معیار فرم با وزن 104/0 در رتبه ی شش، معیار تاسیسات و تجهیزات  با وزن 75/0 در رتبه ی هفت، معیار عمومی و عملکردی با وزن 65/0 در رتبه ی هشت و معیار دسترسی با وزن 64/0 در رتبه ی نه بوده است.

به منظور تعیین وزن معیارهای شناسایی شده در مرحله ی دلفی، از تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره ی سلسله مراتبی فازی استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده معیار پلان با وزن 152/0 در رتبه ی یک قرار گرفته است. براساس نظر کارشناسان و صاحب نظران رشته ی معماری، سازه ی مقاوم در برابر زلزله، نقشه ی ساده، متقارن و بدون کشیدگی در سطح (پلان) و ارتفاع (نما و مقاطع عرضی) دارد؛ چنین سازه ای توزیع مقاومت یکنواخت و پیوسته دارد و در برابر زلزله مقاوم تر است. هرچه نقشه ی یک ساختمان ساده تر باشد، باعث قدرت بیشتر مهندسان در درک رفتار لرزه ای سازه از یک طرف و از طرف دیگر داشتن اطلاعات بیشتری از رفتار دینامیکی (حرکتی) اتصالات آن می شود.