بررسی و ساختار نمایش گلادیاتور در آمفی تئاتر کلوسئوم روم و نمایش تعزیه در تکیه دولت ایران بر اساس نظریه ارسطو

در یک جامعه، نمایش‌ها مانند دیگر هنرها، از آیین‌ها، آداب و رسوم، مسابقات ورزشی - تفریحی رقص‌ها، مبارزات سیاسی و مراسم مذهبی شکل می‌گیرد و بر همین اساس، رابطه تنگاتنگی با زندگی اجتماعی مردم دارد. نمایش در درون خود، نوعی کنش‌ها و واکنش‌ها و تضاد خیر و شر را جای داده است. این نمایش‌ها در سنن مختلف و دوره‌ها و موقعیت‌های اجتماعی شکل گرفته است. می‌توان گفت که نمایش‌های شکل گرفته، تصویر بسیار کوچک و بازسازی شده از زندگی مردم، اساطیر، قهرمانان و دیگر حوادث به‌شمار می‌روند. به همین جهت، فهم وقایع گذشته آن هم به صورت نمایش برای مردم نقش بسزایی دارد. به‌عنوان نمونه‌ای از این تیاترها، می‌توان به‌نمایش گلادیاتوری در آمفی تیاتر کلسیوم روم و نمایش تعزیه در تکیه دولت ایران اشاره کرد. قبل از این‌که گلادیاتوری جزیی از دنیای نمایش باشد، ابتدا مسابقه و سرگرمی بوده است. مقاله حاضر قصد دارد با تعریف نظریه ارسطو در باب نمایش، به ساختار تشکیل دهنده اجزای دو نمایش گلادیاتوری و تعزیه بپردازد. هدف دست‌یابی به ساختار و قراردادهای موجود در نمایش است که اهمیت بسزایی در شکل‌گیری نمایش دارد. این نوشتار با روش گردآوری اسنادی انجام گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در نمایش گلادیاتوری آمفی تیاتر کلوسیوم رم، بیشتر جنبه سرگرمی داشته و از لحاظ ساختاری نیز چندان به صحنه وگریم توجه نمی‌شده است، اما از لحاظ البسه و ابزار، توجه بیشتر بوده است. در تعزیه تکیه دولت نیز به ادوات ولباس‌های جنگی توجه می‌شود. تفاوت این نمایش با نمایش گلادیاتوری آن است که دراین نمایش واقعه را در وجه بسیار کوچک به نمایش می‌گذارد.