تعارض منافع در نظام سلامت ایران با تاکید بر مناصب حاکمیتی مدیریتی

 تعارض منافع می‌تواند یکی از ریشه‌های فسادهایی باشد که در ساختارحاکمیتی رخ می‌دهد که اگر به درستی شناخته و راهکارهای مناسب برای مدیریت و جلوگیری آن ارایه و اجرایی شود، احتمال بروز فساد کاهش می‌یابد. تعارض منافع در نظام سلامت چالشی جدی است که جنبه‌های مختلف آن باید مورد بررسی و شناسایی قرار گیرد. هدف از این مطالعه تاکید اهمیت و بیان عوامل زمینه ساز و چگونگی مدیریت تعارض منافع درمناصب حاکمیتی و مدیریتی نظام سلامت ایران است.

 مطالعه از نوع مروری می‌باشد. به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش‌های کتابخانه‌ای و بررسی متون مرتبط با جستجوی اینترنتی فارسی و انگلیسی کلیدواژه‌های سلامت، تعارض منافع، (Health system)  و  (Conflict of interests) در موتور جستجوگر گوگل اسکالر وگوگل استفاده شد. مطالعات یافت شده در حدود 69 مورد بودند که 34 مورد مرتبط با پژوهش انتخاب شد.

یافته‌ ها:

 تعارض منافع زمانی وجود دارد که کارکنان به طور بالقوه می‌توانند از موقعیت خود سوء استفاده کنند؛ اما فساد زمانی اتفاق می‌افتد که کارکنان از موقعیت خود سوء استفاده کرده باشند. بنابراین وجود تعارض منافع همیشه به فساد منجر نمی‌شود، لکن، وقوع هر فسادی در بستر یک موقعیت تعارض منافع روی می‌دهد. بنابراین، لازمه پیشگیری و مبارزه با فساد، مدیریت تعارض منافع احتمالی خواهد بود. پیشرفت‌های کشور در جایی رخ داده که تعارض منافع نبوده و عقب ماندگی‌ها در جایی اتفاق افتاده که تعارض منافع آشکارا وجود داشته است.

نتیجه‌ گیری:

 لازمه پیشگیری و مبارزه با فساد، شناخت ریشه‌های فساد است. به همین دلیل شناخت تعارض منافع به عنوان مهم‌ترین ریشه وقوع فساد از اهمیت بسیاری برخوردار است. اصلاحات در نظام سلامت بدون توجه به بسترهای تعارض منافع موجود در آن میسر نخواهد شد. وجود فساد در نظام‌هایی چون تعیین تعرفه‌های درمانی، تعیین قیمت دارو، تخصیص ارز دارو و...همگی در بستر تعارض منافع شکل گرفته است. ریشه بسیاری از عقب ماندگی‌ها در کشور را می‌توان با حل مسیله تعارض منافع خشکاند. مسیله تعارض منافع در هر بخشی که باشد باید مدیریت شود؛ چرا که در غیر این صورت زمینه ساز فساد و هدر رفت منابع عمومی شده و مردم را نسبت به دولت و بخش عمومی بی‌اعتماد می کند.