ارزیابی روند اجرای طرح ژنریک و نظام دارویی ملی کشور

 طرح ژنریک برای دسترسی هر چه بیشتر داروها در سال 1358 مطرح و از نتایج مهم آن می‌توان به کاهش هزینه های دارویی و کاهش واردات اشاره کرد. به تدریج از سال 1378 برندینگ دارو در ایران مورد استفاده شرکت‌های داروساز قرار گرفت؛ لذا شرکت‌ها در جهت حفظ سهم بازار از نام برند- ژنریک استفاده کردند تا بتوانند داروها را با قیمت بالاتر بفروش رسانده و با تمایز در نام، سهم بازار بیشتری به‌دست آورند.

 در این مطالعه با جمع‌آوری آمار و مستندات نسبت به واکاوی شرایط داروهای ژنریک و برند- ژنریک، درباره نظام نوین دارویی ایران و تغییرات حاصل شده پس از انقلاب اسلامی بررسی به عمل آمده است.

یافته‌ها:

 به‌رغم دو دهه نظام دارویی ملی کشور که بر پایه داروهای ژنریک بنا نهاده شده بود از سال 1391 تا 1400 درصد داروهای ژنریک از 69 درصد به 50 درصد کاهش یافته و تعداد داروهای برند- ژنریک افزایش یافته و در بین 100 داروی پرفروش عددی نیز 38 درصد پروانه‌ها با نام برند- ژنریک بوده است. از نقطه نظر بار مالی و هزینه تحمیل شده به بیماران و بیمه ها با تجویز داروهای برند-ژنریک نیز از51 درصد در سال 1388 به 84 درصد در سال 1393 و سپس به 69 درصد در سال 1397 نسبت به کل رسیده است.

نتیجه‌گیری: 

در اسناد راهبردی و سیاست‌های کلی نظام سلامت مانند ابلاغیه مقام معظم رهبری و... بر ترویج داروهای ژنریک در نظام سلامت صحه گذاری شده؛ اما از نقطه نظر عملیاتی روند برخلاف این بوده است. گرایش به داروهای برند- ژنریک به جهت موارد زیر: تمایز بین شرکت‌ها، افزایش سهم بازار با معرفی و افزایش قیمت دارو راهبرد مهم بوده و تمایل شرکت‌ها به اخذ پروانه با نام برند- ژنریک بر اساس سه آیین نامه سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت مشتمل بر: ضابطه نام گذاری داروها، ضابطه قیمت گذاری داروها، آیین نامه بازاریابی و معرفی محصولات دارویی در این مهم تسهیل‌کننده بوده است.