تحلیل حکمت عناصر و معماری مدرسه چهارباغ

مدرسه چهارباغ که مدرسه سلطانی و مدرسه مادرشاه نیز نامیده می‌شود، آخرین بنای تاریخی باشکوه دوران صفوی در اصفهان است که برای تدریس و تعلیم به طلاب علوم دینی در دوره شاه سلطان حسین، آخرین پادشاه صفوی، از سال 1116 تا 1126 هجری قمری ساخته شده‌است. مدرسه چهار باغ که به قول بسیاری از محققین هم مدرسه و هم مسجد بوده‌است، با 8500 متر مربع مساحت در ضلع شرقی خیابان چهارباغ قرار دارد. از سوی دیگر، حکمت مشاء توسط ارسطو پایه‌گذاری شد که ابن سینا مهم‌ترین نماینده آن در بستر فلسفه اسلامی به شمار می‌رود. در این نوشتار، با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای و تحلیل کیفی، عناصر مدرسه چهار باغ در ارتباط با حکمت مشاء بررسی و تحلیل شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مدرسه دینی چهار باغ یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین بناهایی است که در دوره صفویه ساخته شده و مکانی برای تدریس طلاب و مشتاقان علوم دینی بوده است. از آنجا که در ایران نیز مشتاقان بسیاری برای یادگیری و به چالش کشیدن مکاتب ملل دیگر وجود داشته است، حکمت مشاء نیز توسط دانشمندان و فیلسوفان ایرانی مورد بررسی و تکامل قرار گرفته است. احداث این مدرسه در حقیقت تمثیلی برای تلاش انسان در راستای بازسازی زندگی پس از مرگ بر روی زمین است و کوششی برای رسیدن به بهشت آرمانی در این دنیا به شمار می‌رود. با توجه به اهمیت علم‌آموزی در دوران صفوی، احداث محل‌های متعدد تدریس علوم رایج بود و مدرسه چهارباغ یکی از سرآمدترین این مکان‌ها به لحاظ معماری و محل ساخت می‌باشد.