یادگیری سیاستی در سیاست های مبارزه با قاچاق کالا و ارز: بررسی قوانین برنامه-های پنج ساله اول تا ششم کشور

مقاله حاضر با هدف بررسی یادگیری سیاستی، شناخت بازیگران و ساز و کارهای آن در مبارزه با قاچاق کالا و ارز از خلال بررسی برنامه های توسعه اول تا ششم کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی تمرکز دارد.  تحقیق حاضر از نوع مطالعه موردی توصیفی است و در تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق 35 نفر از خبرگان شامل بازیگران محوری درگیر در یادگیری سیاستی در حوزه مبارزه با قاچاق کالا هستند. برای انتخاب نمونه از روش جامعه در دسترس استفاده شده است.پس از بررسی و تحلیل محتوای اسناد سیاستی و مصاحبه با 35 نفر از بازیگران اصلی این فرآیند، 34 مقوله محوری استخراج شد. سهم غالب یادگیری سیاستی، ازمیان شکل های مختلف یادگیری سیاستی یعنی ابزاری یا فنی، سیاسی، اجتماعی و مفهومی، در این مقوله ها به یادگیری سیاسی با  33.3 درصد و یادگیری مفهومی با 29.16 درصد اختصاص یافته است. سهم یادگیری فنی با 27.25 درصد، نشان از تلاش های نسبتا موفق سیاستی است که عموما بازیگران سیاستی سطح پایین و میانی درصدد بهبود و استمرار روند موفقیت های گذشته هستند. از طرفی سهم بالای یادگیری سیاستی با 33.3 درصد  نشان از بلوغ پایین یادگیری در بدنه سیاست گذاری مبارزه با قاچاق کالا و ارز در کشور است. نتایج این پژوهش می تواند در شناخت دقیق تر فضای سیاستی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در ادوار گذشته و تجارب آتی مفید باشد.