شواهد کانی سازی مس-طلای پورفیری در منطقه اکتشافی زرد کوه، جنوب شرق ایرانشهر

منطقه اکتشافی زردکوه در استان سیستان و بلوچستان و در جنوب شرق ایرانشهر قراردارد. این منطقه در مرز حوضه پیش کمانی مکران با پهنه فلیش شرق ایران واقع است. زمین شناسی منطقه بیشتر شامل سنگ های آتشفشانی-رسوبی کرتاسه پسین بوده که توده پیروکسن دیوریتی تا مونزودیوریتی در آن ها نفوذ کرده است. توده دیوریتی دربردارنده رگچه های کوارتز- سولفید فراوان با سیمای به شدت دگرسان شده است. کانی سازی در این منطقه بیشتر همراه با دگرسانی های سیلیسی و آرژیلیک همراه با پهنه گسترده گوسان دیده می شود که با دگرسانی پروپلیتیک دربرگرفته شده است. کانی های اولیه پیریت و کالکوپیریت و کانی های ثانویه شامل گوتیت، هماتیت، لیمونیت، ژاروسیت، کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت و آزوریت هستند که در قالب بافت رگچه ای، افشان، گل کلمی و جانشینی دیده می شود. بیشترین مقدار طلا 1/1 گرم بر تن، مس 5 درصد، نقره 4 گرم در تن، آرسنیک بیش از 100 گرم برتن و روی 759 گرم برتن اندازه گیری شده است. بررسی سیال های درگیر در کانی کوارتز نشان می دهد که دمای همگن شدگی سیال های درگیر بین 188 تا 365 درجه ی سانتی گراد و مقدار شوری از 5/14 تا 2/18 درصد وزنی متغیر است. داده های دما و شوری نقش فرآیند آمیختگی سیال با دما و شوری بالا به (احتمال بسیار ماگمایی) را با سیال های جوی با دما و شوری پایین تر را در تشکیل ذخیره معدنی نشان می دهد. نوع دگرسانی و گسترش آن، بی هنجاری های زمین شیمیایی، گستره دما و شوری، موقعیت زمین شناسی، سنگ شناسی و کانی شناسی نشان می دهد که کانی سازی منطقه اکتشافی زردکوه می تواند نشانگر بخش پسین یک سامانه از نوع مس- طلا پورفیری باشد.