ناهنجاری های کروموزومی القاء شده توسط فلزات سنگین در گیاه گلپر (Heracleum persicum Desf. ex fisch)

باتوجه به رشد فزآینده آلاینده ها در محیط زیست، به منظور تعیین اثر تخریبی فلزات سنگین بر کروموزوم ها از انتهای ریشه ی گیاهان گلدار استفاده می شود. گیاه گلپر (Heracleum persicum Desf. ex fisch.) از تیره چتریان (Apiaceae) می باشد که دارای اهمیت غذایی و دارویی فراوانی است. هدف از این مطالعه مقایسه اثر برخی فلزات سنگین مانند سرب، مس و روی در چرخه میتوزی انتهای ریشه گیاه گلپر می باشد. به این منظور انتهای ریشه این گیاه توسط غلظت های افزایشی (50، 100، 150، 200 پی پی ام) از فلزات سرب، روی و مس تیمار شدند. این مطالعه اولین گزارش از اثر فلزات سنگین در تقسیم میتوزی گیاه گلپر می باشد. بر اساس داده های حاصل، شاخص میتوزی و درصد ناهنجاری های کروموزومی محاسبه شدند. داده ها نشان دادند که تراکم فلزات سنگین با ممانعت از ورود سلول های انتهای ریشه به تقسیم میتوزی باعث کاهش قابل ملاحظه شاخص میتوزی شدند. ناهنجاری های میتوزی در سلول های انتهای ریشه، در تمام تیمارها افزایش وابسته به غلظت نشان دادند. از جمله ناهنجاری های میتوزی می توان به چسبندگی کروموزوم، میکرونوکلیوس، کروموزوم سرگردان، پل و جدا شدن زودهنگام کروموزوم ها اشاره کرد. نتایج این مطالعه نشان داد سه عنصر سرب، روی و مس به ویژه در غلظت های بالا تخریب کننده میتوز در گیاه گلپر می باشند. توانایی سمیت ژنی در سه عنصر بررسی شده به ترتیب از سرب به مس و روی دارای روند کاهشی است. با توجه به اهمیت غذایی و دارویی گیاه گلپر، نتایج این مطالعه می تواند زنگ خطری برای اثر سمی آلاینده های محیطی بر گیاهان و حتی سلامت انسان باشد.