تاریخ نگاری فرودستان از دریچه آرشیو اسناد با نگاهی به اسناد کنشگری زنان در ملی شدن نفت

در سالهای اخیر در کنار تاریخ نویسی سنتی، نگاه ها به تاریخ نویسی اجتماعی جلب شده است. امرروز بر این باور هستیم که تاریخ در انحصار و ساخته- پرداخته ی نخبگان و سیاست ورزان نبوده و بخش بزرگی از هر رخداد تاریخی بر گرده ی مردم عادی حمل شده است؛ اما بنا به دلایل مختلف از جمله بی سوادی، فقر، عدم اعتماد به نفس، نداشتن تجربه و سواد تاریخ نگاری و نبود امکانات کافی برای ثبت اوضاع و احوال و حتی بدلیل نگاه جنسیت زده و... به فکر مشارکت در نگارش تاریخ نیفتاده اند و از سویی دیگر نویسندگان تاریخ، روشنفکران و اهل قلم نیز کمتر دغدغه پرداختن به تاریخ زندگی روزمره و سبک زندگی ایشان را داشته اند. اینان به حاشیه رانده ها و فراموش شدگان کتاب های تاریخ هستند.برای پژوهش و نگاشتن تاریخ در این سطح؛ مواد و مدارکی بیش از منابع تاریخ نگاری سنتی مورد نیاز است. هدف از نگارش این مقاله، بررسی تاریخ نگاری اجتماعی فرودستان در دنیای امروز و چگونگی جبران فقر منابع مکتوب تاریخ اجتماعی با ابزارهای کمکی تاریخ نگارانه است. نمونه موردی که در این نوشتار با کاوش در منابع آرشیوی به آن پرداخته شده است؛ موضوع کنشگری زنان در سالهای ملی شدن نفت است. روش بکار گرفته در این مقاله روش پژوهش توصیفی ست که با استفاده از منابع کتابخانه ای و آرشیوی به انجام رسیده است.