بررسی و مطالعه معماری جوامع کوچروی زاگرس جنوبی برمبنای قوم باستان شناسی (مطالعه موردی ایل قشقایی)

جوامع دام پرور تمام وقت مثال مناسبی برای نشان دادن تلاش یک جامعه در جهت هماهنگی با زیست محیط، و تحول ساختار اقتصادی و اجتماعی پیرو آن هستند. این جوامع دارای ساختارهای اجتماعی و اقتصادی پیچیده ای می باشند که نیازمند بازشناسی بنیادی در تمام وجوه ساختاریشان برای اعمال در مطالعات انسان شناسی و باستان شناسی هستند. مطالعه معماری جوامع دام پرور تمام وقت است که هم ازلحاظ ساختار ظاهری و کارکردی آن ها و هم ازلحاظ مفاهیم مهم اقتصادی و اجتماعی ناپیدای آن ها، جنبه های مختلف زندگی جوامع کوچ رو را آشکار و در مطالعات انسان شناسی تاریخی و تطبیق با محوطه های باستانی موارد حایز اهمیتی را روشن می سازند. پژوهش حاضر در یک مطالعه موردی، طایفه ای از اتحادیه ایل قشقایی را مورد بررسی قرار داده و براساس الگوی حرکتی جامعه مذکور، طیف وسیعی از سکونتگاه ها و منزلگاه ها را در زمین سیماهای کوهستانی و حاشیه دشت ها موردمطالعه و بررسی قرار داده است. روش پژوهش در این نوشتار براساس فعالیت میدانی، داده های مردم شناسی، مردم نگاری و نیز داده های کتابخانه ای است و یافته های این پژوهش نشان می دهد که چگونه جوامع دامپرور تمام وقت برای دست یافتن به یک هماهنگی با زیست محیط خود و تطبیق با منافع اقتصادی و اجتماعی خود در تلاش اند. با توجه به موقعیت و شان اجتماعی هر خانواده در طایفه، معماری متعلق به هر یک از سیاه چادرها و محل نگه داری احشام متفاوت است. در این میان بیشترین مساحت سازه چادرها متعلق به خان و یا ریش سفید آن گروه است که ازلحاظ اقتصادی و اجتماعی مرتبه بالاتری دارد و دور یا نزدیک بودن سایر سیاه چادرها به چادر ریش سفید قبیله، بستگی به شان اجتماعی آن خانواده دارد. پس از بررسی های صورت گرفته  در این نوشته، گونه های مختلف منزلگاه زمستانی در قشلاق، منزلگاه پیشه وری پاییزه در قشلاق، منزلگاه بهاری در قشلاق، منزلگاه تابستانی در ییلاق، منزلگاه بهاری در ارتفاعات ییلاق پیشنهاد شده است.