بررسی تیپ و ژنز کانه زایی فلزات پایه در کانسار زاجکان (طارم سفلی، استان قزوین) با استفاده از داده های زمین شناسی، زمین شیمی و میان بارهای سیال

کانه زایی در کانسار زاجکان به صورت رگه های کوارتز- سولفیدی درون توالی توف های حدواسط و اسیدی رخ داده و به چهار مرحله قابل تفکیک است. مرحله اول کانه زایی شامل رگه و رگچه های کوارتزی (± فلوریت) دارای پیریت و کالکوپیریت می باشد. مرحله دوم کانه زایی شامل رگه ها و برش های گرمابی با سیمان کوارتز- سولفیدی (گالن، اسفالریت± کالکوپیریت ± پیریت) است. مرحله سوم کانه زایی با حضور کوارتز و هماتیت در رگه ها و سیمان گرمابی برش ها مشخص می شود. مرحله چهارم شامل رگه و رگچه های کوارتز- کلسیتی تاخیری فاقد کانه زایی است. دگرسانی گرمابی شامل دگرسانی های سیلیسی، آرژیلیک متوسط، کربناتی و پروپلیتیک است. پیریت، کالکوپیریت، گالن و اسفالریت همراه با مقدار اندکی هماتیت، کانه های معدنی در زاجکان هستند. کوارتز، فلوریت، سریسیت، کلریت و کلسیت کانی های باطله می باشند. ساخت و بافت کانسنگ شامل دانه پراکنده، رگه- رگچه ای، برشی، شانه ای، پوسته ای، کاکلی، پرمانند، گل کلمی و پرکننده فضای خالی است. الگوی عناصر کمیاب و نادر خاکی به هنجارشده به کندریت برای نمونه های کانه دار و سنگ های میزبان، مشابه و بیانگر نقش این سنگ ها در تامین عناصر کانه ساز می باشد. مطالعات میانبارهای سیال نشان می دهد سیالات مسیول کانه زایی در زاجکان یک سیستم H2O-NaCl با دمای متوسط (150 تا 295 درجه سانتی گراد) و شوری پایین (2/0 تا 6/7 درصد وزنی معادل نمک طعام) است. روند تکامل سیال کانه ساز با فرایندهای اختلاط و جوشش سیالات هم خوانی دارد. عمق کانه زایی بین 480 تا 820 متر زیر سطح آب های قدیمی می باشد. کانسار زاجکان از نوع کانسارهای اپی ترمال سولفیداسیون حدواسط است.