مقایسه اثرات ضد میکروبی عصاره های اتانولی و متانولی گیاه اسطوخودوس (Lavandula Stoechas L.) با آنتی بیوتیک ها بر برخی باکتری های شایع بیمارستانی

استفاده از فرآورده های گیاهی دارای خواص ضدمیکروبی در سال های اخیر بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است. عصاره های گیاهی به ویژه عصاره اسطوخودوس به دلیل دارا بودن اسیدهای فنولی و ترکیبات ترپنوییدی موثر از نظر کاربرد آن در صنایع دارویی و پزشکی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردارند. این مطالعه با هدف بررسی خواص ضد باکتریایی عصاره های اسطوخودوس بر برخی باکتری های شایع بیماری زای بیمارستانی در مقایسه با آنتی بیوتیک ها در شرایط آزمایشگاهی اجرا شد.

در این مطالعه که یک تحقیق تجربی و از نوع مطالعات آزمایشگاهی است، از سرشاخه های گیاه اسطوخودوس برای تهیه عصاره های اتانولی و متانولی در غلظت های مختلف (500، 250، 125، 5/62، 25/31، 62/15، 81/7  میلی گرم بر دسی لیتر) به روش ماسیراسیون استفاده شد. برای شناسایی و سنجش اسیدهای فنولی از قبیل رزمارینیک اسید و کافییک اسید در عصاره ها از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) استفاده شد. برای تعیین قطر هاله عدم رشد و حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) از روش انتشار از چاهک در آگار و روش میکرودایلوشن بر روی چهار سویه از باکتری های شایع بیماری زا شامل سالمونلا تیفی موریوم (Salmonella typhimurium)، شیگلا دیسانتری (Shigella dysenteriae)، استافیلوکوکوس اوریوس (Staphylococus aureus) و استرپتوکوک پیوژنز (Streptococcus pyogenes) استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه (One-way ANOVA) در سه تکرار در سطح 0/01>p انجام شد.

یافته ها:

 میزان هر دو ترکیب رزمارینیک اسید (5/0± 6/4 گرم در 100 گرم وزن خشک) و کافییک اسید (2/0± 7/2 گرم در 100 گرم وزن خشک) در عصاره متانولی بیشتر از عصاره اتانولی بود. بین غلظت های مختلف عصاره اتانولی، تنها غلظت های 500 و 250 میلی گرم بر دسی لیتر عصاره به ترتیب با ایجاد 1/0±12 و2/0± 10 میلی متر قطر هاله عدم رشد موثر بوده است. حداقل غلظت میکروب کشی در همه آنتی بیوتیک ها و باکتری های بیماری زا در غلظت 125 میلی گرم بر دسی لیتر عصاره متانولی به دست آمد. حداقل غلظت مهارکنندگی برای باکتری های استافیلوکوکوس اوریوس و شیگلا دیسانتری در غلظت 250 میلی گرم بر دسی لیتر عصاره ها حاصل شد.

نتیجه گیری: 

عصاره متانولی گیاه اسطوخودوس احتمالا به دلیل استخراج بیشتر اسیدهای فنولی تاثیر بازدارندگی بهتری نسبت به عصاره اتانولی علیه باکتری های مورد آزمایش داشت.