تعالی حقوق شهروندی؛ جستاری در مولفه های حقوق شهروندی در آموزه های قرآن و نهج البلاغه

حقوق شهروندی مجموعه ای از وظایف و مسیولیت های شهروندان در قبال یکدیگر، شهر و دولت و به عبارتی مجموعه حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی افراد است. امروزه حقوق شهروندی از دغدغه های اساسی محققان و از موضوعات مهم جوامع مدنی است، با اینکه سابقه تحقیق و مطالعه تاریخی به شکل منسجم امروزی نداشته است اما حقوق شهروندی در تعالیم الهی به ویژه در قرآن کریم، احادیث ماثور و نهج البلاغه مورد توجه بوده است. این مقاله پس از مطالعه متن قرآن و نهج البلاغه به روش کتابخانه ای، با انتخاب و جمع آوری مطالب مرتبط، مفاد آن ها را تجزیه و تحلیل نموده و به این سوال پاسخ داده که دیدگاه قرآن و نهج البلاغه در مساله ی حقوق شهروندی چیست؟ یافته ها نشان  می دهد حقوق شهروندی در آموزه های اسلامی ریشه داشته و دستورات دینی به صورت کامل به آن می پردازد. الگوی حقوق شهروندی در قرآن و نهج البلاغه  شامل حقایق و راهبردهایی در مورد شاخصه های ارتباط مطلوب کارگزاران با مردم، حفظ کرامت انسانی، نحوه مدیریت و حکومت داری، انتقادپذیری و تفکر منطقی، حق حیات و آزادی عقیده انسان است. این الگو بسیاری از الگوهای حقوقی امروزه را برای زندگی تحت الشعاع خود قرار می دهد از این روی، می توان از این الگوها برای تبیین مسایل و مشکلات حقوق شهروندی استفاده کرد.