نهادها و الزامات تشکیلاتی مدیریت جامع حوزه های آبخیز

هدف نهایی آبخیزداری، مدیریت و بهره برداری اصولی و بهینه از منابع محیطی در مقیاس آبخیزها در راستای اهداف توسعه پایدار است. اصطلاح راهبرد مدیریت جامع آبخیز به طور گسترده در دهه های اخیر طرفداران زیادی در ادبیات علمی مدیریت آبخیز پیدا کرده است. مدیریت منابع آبخیز با یک رویکرد جامع، از طریق توجه به زیر سامانه های آبخیز و نحوه ارتباط بین آن ها و هم چنین توجه به فرآیندها و چرخه های فعال در سامانه آبخیز میسر می شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی نهادها و الزامات تشکیلاتی مدیریت جامع حوزه های آبخیز از طریق انجام مطالعات تطبیقی و بررسی تجربیات جهانی می باشد. با توجه به بررسی های انجام شده، کشورهایی مانند کانادا (ایالت های اونتاریو و کبک)، انگلیس، تایلند، اندونزی، آلمان، سریلانکا و استرالیا دارای وزارت محیط زیست و منابع طبیعی مجزا از وزارت کشاورزی می باشند و در کشورهایی مانند فرانسه و ایران محیط زیست و منابع طبیعی زیر مجموعه ای از وزارت خانه های دیگر می باشد. در ایالات متحده سازمان حفاظت محیط زیست مستقل از دولت فدرال می باشد. کشورهایی که دارای وزارت مستقل منابع طبیعی و محیط زیست هستند تمرکز بیش تری بر مسایل حوزه آبخیز و مدیریت آن دارند. در کشور ایران سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری زیر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی می باشد که تمرکز اصلی آن افزایش تولیدات کشاورزی است. در حالی که مدیریت منابع طبیعی و آبخیزداری نیازمند یک ساختار تشکیلاتی تخصصی، مستقل و نسبتا قوی است که بیش تر تمرکز آن بر مدیریت حفاظت باشد. با توجه به تضاد در هدف اصلی وزارت جهاد کشاورزی به عنوان تشکیلات بالاسری و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به عنوان تشکیلات زیرمجموعه، استقلال تشکیلات منابع طبیعی و آبخیزداری کشور از بدنه وزارت جهاد کشاورزی نیاز به مطالعه و بررسی عمقی دارد که در آن نظرات صاحب نظران و متخصصان برجسته کشوری اخذ و جمع بندی شود.