تدوین مدل ساختاری شاخص های سلامت سالوتوژنیک بر اساس منابع مقابله و مدیریت استرس با میانجی گری سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت در بیماران انتظامی مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر

اهداف :

طیف گسترده ای از بیماری های گوارشی در نیروهای نظامی مشاهده می شود که تاثیرات جدی بر سلامتی ایشان دارد. بیشتر تحقیقات انجام شده در زمینه متغیرهای مربوط به سازگاری با سندرم روده تحریک پذیر، تمرکز بر دیدگاه پاتوژنیک (عوامل خطرساز مانند حوادث زندگی) بوده اند تا دیدگاه سالوتوژنیک (عواملی مانند کنارآمدن و سازگاری). در این پژوهش از متغیرهای مورد تاکید دیدگاه سالوتوژنیک استفاده شد تا یک مدل ساختاری برای شاخص های سلامت بر اساس منابع مقابله و مدیریت استرس، با میانجی گری سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت در بیماران انتظامی مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر تدوین گردد.

این پژوهش یک طرح همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش، بیماران انتظامی مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر که در سال 1398 و 1399 به درمانگاه گوارش و اعصاب و روان یکی از بیمارستان های نیروی انتظامی مراجعه کرده بودند، تعریف شد. تعداد نمونه آماری، 250 نفر بود که به صورت در دسترس از بیمارانی که با تشخیص روان پزشک بر اساس ملاک ROME-IV مبتلابه سندرم روده تحریک پذیر بودند، انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، مقیاس شاخص های سالوتوژنیک سلامت Bringsen (آلفای کرونباخ 0/81)، پرسش نامه مدیریت استرس Epstein (آلفای کرونباخ نسخه اصلی 0/80 ونسخه ترجمه شده 0/94)، پرسش نامه نیم رخ سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت Walker (آلفای کرونباخ 0/82) و پرسش نامه منابع مقابله با استرس Matheny (آلفای کرونباخ نسخه اصلی 0/84 تا 0/97 و نسخه ترجمه شده 0/94) بود. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS 24 و SmartPLS-3 با آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر معادلات ساختاری تحلیل شدند.

شاخص های برازندگی درنتیجه آزمون مدل مفروض نشان داد که مدل ساختاری رابطه منابع مقابله و مدیریت استرس با میانجی گری سبک زندگی بر روی شاخص های سلامت از برازش مطلوبی برخوردار بود. تحلیل مسیرهای این مدل نشان داد که در مسیر مستقیم، ضریب تاثیر مدیریت استرس (0/11=λ؛ 3/11=t؛ 0/05=p)، منابع مقابله (0/37=λ؛ 3/01=t؛ 0/01=p) و سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت (0/20=λ؛ 3/16=t؛ 0/10=p) بر شاخص های سالوتوژنیک سلامت معنادار بود. در مسیر غیرمستقیم، مدل میانجی سبک زندگی میان مدیریت استرس و منابع مقابله با شاخص های سلامت سالوتوژنیک در سطح اطمینان 0/05 و ضریب استاندارد (0/13-0/11) معنادار بود.

این مطالعه نشان داد، سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت می تواند ارتباط بین منابع مقابله و مدیریت استرس با شاخص های سلامت سالوتوژنیک در نمونه انتخابی بیماران انتظامی مراجعه کننده به یکی از مراکز درمانی نیروهای انتظامی را به صورت مثبت و معنادار میانجی گری کند.