آشکارسازی تغییرات طبقات پوششی تالاب شادگان طی 3 دهه (2017-1988)

تالاب بین المللی شادگان با توجه به تنوع زیستی بسیار بالا و عملکردهای متنوع آن یکی از مهمترین سرمایه های محیط زیستی کشور است. آگاهی از تغییرات تالاب ها یکی از نیازهای اساسی در مدیریت و بهره برداری صحیح تر از این اکوسیستم ارزشمند است. در همین راستا روش های سنجش از دور ابزاری مفید جهت بررسی و آشکارسازی تغییرات تالاب ها است. لذا در این پژوهش با هدف بررسی روند و آشکارسازی تغییرات تالاب شادگان، از تصاویر ماهواره ای لندست TM و ETM+ و OLI سال های 1988- 1998-2007 و 2017 استفاده شد. سه مرحله پیش پردازش، پردازش و پس پردازش بر روی تصاویر صورت گرفت و از طبقه بندی نظارت شده به روش ماشین بردار پشتیبان استفاده گردید و تصاویر در سه کلاس آب، پوشش گیاهی و بدون پوشش یا خاک طبقه بندی شد. دقت و صحت طبقه بندی برای تصاویر با استفاده از دو شاخص، دقت کلی و کاپا محاسبه شد. جهت آشکارسازی این طبقات تغییرات در 9 طبقه تجزیه و تحلیل شد. برای نشان دادن تغییرات از نمودار آشکار کننده تغییرات کاربری ها درسه بازه زمانی استفاده شد. نتایج نشان داد در بازه زمانی 1988 تا 1998 مساحت آب 1.5 درصد افزایش و پوشش گیاهی 5 درصد افزایش و خاک یا مساحت بدون پوشش تقریبا 7 درصد کاهش داشته است. در بازه زمانی 1998 تا 2007 مساحت آب ، 4 درصد افزایش و پوشش گیاهی20 درصد کاهش و خاک یا مساحت بدون پوشش تقریبا 15 درصد افزایش داشته است. در سال 2017، 7 درصد کاهش آب، 36 درصد کاهش پوشش گیاهی و 30 درصد افزایش خاک یا مساحت بدون پوشش بوده است. آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی محدوده آب تالاب شادگان در طی سه دوره 10 ساله نشان داد به علت خشکسالی های متعدد، مساحت بدون پوشش تالاب که خشکیده و می تواند به منشاء ریزگرد تبدیل شود، از 25 درصد به 64 درصد رسیده است. مساحت پوشش گیاهی تالاب به علت خشکسالی و ممانعت از ورود منابع آب شیرین و استفاده حداکثری از زه آب نیشکر و زه آب سایر مزارع کشاورزی به داخل تالاب از 57 درصد به 21 درصد کاهش داشته است. با توجه به اینکه بیشتر آب مورد نیاز تالاب از زه آب نیشکر تامین می شود لذا برای تامین حق آبه آن باید مابقی آب مورد نیاز تالاب از آب شیرین رودخانه جراحی و یا انتقال آب از کارون تامین شود تا بتواند کیفیت آب ورودی از زه آب ها را تعدیل و بر مساحت و تنوع  و کیفیت پوشش گیاهی تالاب به عنوان یک اکوسیستم زنده موثر باشد.