شیوع مقاومت پلاکتی و عوامل پیشگویی کننده آن در دریافت کنندگان پلاکت

یکی از اصلی ترین درمان ها جهت کاهش عواقب ناشی از خون ریزی به دنبال ترومبوسیتوپنی، تزریق پلاکت است. عدم افزایش متناسب این رده از سلول های خونی متعاقب تزریق پلاکت، تحت عنوان مقاومت پلاکتی شناخته می شود. هدف از این مطالعه، بررسی میزان شیوع مقاومت پلاکتی و عوامل موثر و پیش گویی کننده ی آن می باشد.

در یک مطالعه ی مقطعی- تحلیلی، 73 بیمار مبتلا به ترومبوسیتوپنی شدید، در زمینه ی لوکمی و کم خونی آپلاستیک، در بخش هماتولوژی- انکولوژی دو بیمارستان اصلی ارجاعی شهر مشهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تزریق پلاکت در بیمارانی که پلاکت کمتر از 10000 در هر میکرولیتر خون و یا کمتر از 20000 در هر میکرولیتر و تب بیشتر یا مساوی 38 درجه ی سانتی گراد داشتند، انجام شد. سطح پلاکت قبل و 60 دقیقه بعد از تزریق این فرآورده ی خونی اندازه گیری و بعد از محاسبه ی سطح بدنی (مترمربع)، میزان افزایش تصحیح شده ی پلاکت محاسبه گردید. در صورتی که این میزان بیشتر یا مساوی 10000 در هر میکرولیتر خون بود، عدم مقاومت به تزریق پلاکت محسوب شده و در غیر این صورت مقاومت به تزریق پلاکت در نظر گرفته می شد.

تعداد 55 بیمار (75/3 درصد) مقاومت پلاکتی داشتند. این عارضه در گروهی که تعداد واحد پلاکت بیشتری دریافت کرده بودند شیوع بیشتری داشت. همچنین بیماران با دریافت واحدهای آفرزیس بیشتر، مقاومت پلاکتی کمتری نشان دادند.

با توجه به اینکه مقاومت پلاکتی با دریافت واحد پلاکتی بیشتر ارتباط دارد، تزریق پلاکت تنها باید در موارد ضروری و برحسب اندیکاسیون و با ارجحیت واحدهای افرزیس انجام گیرد.