تجزیه ‎و تحلیل ساختار هزینه‎ های مربوط به فرودگاه‎ های ایران و ارزیابی نقش آنها در بهبود کارایی تخصیصی

فرودگاه ها به دلیل ماهیت‎شان بر توسعه اقتصادی  کشورها تاثیر بسیار چشمگیری دارند. امروزه به دلیل افزایش درآمد و کاهش تلفات ناشی از حوادث ناگهانی، بهبود مداوم عملکرد فرودگاه‎ها لازم و ضروری است. همچنین حمل‎ونقل از امور زیربنایی و یکی از اجزای مهم چرخه تولید مصرف محسوب می‎شود که در فرایند رشد اقتصادی، نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری دارد، ضمن آنکه خود نیز از فرایند رشد و توسعه اقتصادی تاثیرپذیر است. بر این اساس هدف این پژوهش، تجزیه‎وتحلیل ساختار هزینه‎های مربوط به فرودگاه‎های ایران و ارزیابی نقش آنها در بهبود کارایی تخصیصی می‎باشد. از نظر روش، این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی و همبستگی می‎باشد و از لحاظ نوع نظارت و درجه کنترل این تحقیق در زمره تحقیقات میدانی قرار دارد. برای تحلیل فرضیه‎ها، از روش تحلیل پوششی داده‎ها استفاده شد. به منظور محاسبه ساختار هزینه، از هزینه‎های عملیاتی و هزینه‎های اداری و عمومی و به منظور محاسبه کارایی تخصیصی از تعداد کارکنان شاغل در فرودگاه و اندازه سطوح پروازی برای محاسبه کارایی، کارایی فنی با اندازه ترمینال و طول باند و برای کارایی اقتصادی با تعداد مسافران در فرودگاه، تعداد پروازها استفاده شده است. این متغیرها، طی سال‏های 1398-1393 بررسی شدند. نتایج نشان دادند که هزینه‎های عملیاتی با اندازه ترمینال، طول باند پرواز، تعداد کارکنان شاغل و تعداد پروازهای فرودگاه‎های کشور، ارتباط معناداری دارد و با اندازه سطوح پروازی، تعداد مسافران و مقادیر بار فرودگاه‎های کشور، ارتباط معناداری ندارد. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که هزینه‎های اداری و عمومی با اندازه ترمینال، تعداد کارکنان شاغل، تعداد مسافران، مقادیر بار و تعداد پروازهای فرودگاه‎های کشور، رابطه معناداری دارد و با طول باند و اندازه سطوح پروازی، ارتباط معناداری ندارد.