ارزیابی پراکنش باکتری های شاخص در سرشاخه های رودخانه قشلاق و گاوه رود سد ژاوه استان کردستان

ارزیابی شاخص های میکروبی منابع آبی نظیر رودخانه ها، دریاها و سدها از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا میکروارگانیسم های مذکور باعث تغییر آب از نظر کیفی و بهداشتی می شوند و از سویی، بر تغییرات کمی و کیفی سایر موجودات تاثیرگذارند. در این مطالعه، جمعیت باکتری های شاخص شامل باکتری های هتروتروف، کلی فرم ها و کلی فرم های مدفوعی در سرشاخه های قشلاق و گاوه رود سد ژاوه استان کردستان مورد بررسی قرار گرفت. ایستگاه های مورد بررسی شامل بالادست قشلاق، شاخه قشلاق رود 1، شاخه قشلاق رود 2، شاخه گاوه رود و شاخه سیروان بود. نتایج نشان داد که میانگین و انحراف معیار باکتری های هتروتروف یا شمارش کلی باکتری ها در فصول پاییز 1399، زمستان 1399، بهار 1400 و تابستان 1400 در ایستگاه های پنج گانه به ترتیب 22/0±30/7، 63/0±54/6، 67/0±08/7، 32/0±58/7 واحد تشکیل کلنی در 100 میلی لیتر، شمارش کلی فرم ها به ترتیب 07/1±11/4، 27/1±61/3، 55/0±48/4 و 22/1±23/5 واحد تشکیل کلنی در 100 میلی لیتر و شمارش کلی فرم های مدفوعی به ترتیب 07/1±84/2، 79/0±042/3، 18/1±86/2 و 98/1±44/3 واحد تشکیل کلنی در 100 میلی لیتر بود. آلودگی رودخانه خارج از دامنه استاندارد بوده که علت آن نیز ورود فاضلاب های روستایی ناشی از مزارع کشاورزی و ورود پساب از مناطق کشاورزی است. در این تحقیق، بیشترین منبع آلوده کننده رودخانه قشلاق و گاوه رود، به دلیل بهینه نبودن سیستم تصفیه خانه شهرستان سنندج بوده است ولی نمی توان سایر منابع آلاینده نظیر فاضلاب ناشی از انواع دام ها، انواع سموم و کودهای حاصل از فعالیت های کشاورزی، شستشوی و فرسایش خاک و... را نیز نادیده گرفت. یکی از روش های پیشنهادی جهت کاهش میزان باکتری های شاخص در رودخانه قشلاق، بهینه سازی فرآیند تصفیه خانه فاضلاب و تکمیل فرآیند ساخت و تجهیز آن است.