ارزیابی اثر ضد باکتریایی موکوس استخراج شده از ماهی گل خورک ((Periophthalmus waltoni Koumans, 1941 از خوریات شمال غربی خلیج فارس

موکوس مترشحه از اپیدرم ماهیان اولین خط دفاعی در مقابل پاتوژن هاست و آنها را در مقابل خطر تهاجم میکروارگانیسم های بیماری زا محافظت می کند. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه سه فاکتور غلظت های موکوسی، فصل و جنسیت به منظور ارزیابی خواص ضد باکتریایی موکوس ترشح شده از ماهی گل خورک (waltoni Periophthalmus) بر چهار سویه از باکتری های استاندارد Escherichia coli (25922)، Staphylococcus aureus (6538)، Bacillus subtillis (6636) و aeruginosa Pseudomonas (9027) در دو فصل گرم و سرد است. موکوس از سطح پوست ماهیان جمع آوری شده و فعالیت ضد باکتریایی آن با روش انتشار دیسک بررسی شد. همچنین حداقل غلظت مهار کنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) علیه دو باکتری که حساسیت بیشتری نشان دادند، تعیین شد. نتایج نشان داد که در هر دو دوره فصلی و در همه باکتری های مورد مطالعه براساس غلظت های 25، 50، 100 و 200 میلی گرم بر میلی لیتر تهیه شده از عصاره موکوسی، با افزایش غلظت عصاره موکوسی میانگین قطر هاله عدم رشد افزایش یافته و باکتری های گرم منفی Escherichia coli و aeruginosa Pseudomonas به ترتیب حساس ترین و مقاوم ترین باکتری نسبت به عصاره مورد نظر بودند. در بررسی خاصیت ضد باکتریایی موکوس بر سویه های استاندارد براساس فاکتور فصل، موکوس به دست آمده در دوره فصلی گرم خاصیت ضدباکتریایی بالاتری نسبت به موکوس به دست آمده از دوره فصلی سرد داشت (05/0>p). همچنین عصاره موکوسی تهیه شده از ماهی در جنس ماده نسبت به نر با اینکه معنی دار نبود (05/0<p) ولی میانگین قطر هاله عدم رشد بیشتری بر علیه باکتری های مورد مطالعه از خود نشان داد. اثرات ضد باکتریایی موکوس این ماهی وابسته به غلظت های موکوس (200،100،50،25 میلی گرم بر میلی لیتر) بود و میزان ترشح موکوس به طور تاثیرگذاری تحت تاثیر تغییرات فصلی و جنسیت قرار گرفت.