بررسی و تحلیل انتساب جنین اهدا شده بر اساس مکتب امامیه

به‌کارگیری روش‏های نوین بارداری موجب طرح پرسش‌هایی در عرصه‌های مختلف شده و مسایل زیادی را در زمینه حقوق طرفین به وجود آورده است. یکی از این مسایل بررسی نسب جنین اهداشده است که موضوع مهم فقهی-اجتماعی است. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر فهم و تحلیل نسب جنین اهداشده و بررسی انتساب وی به گیرندگان اهداء، آن هم بر اساس دیدگاه فقه شیعی است.

این پژوهش از نوع تحلیلی-کتابخانه‏ای است. کلیدواژه‏های جنین، اهداء و نسب در روایات شیعی و عبارات فقهای شیعه بررسی و بر اساس معیارهای فقهی-اصولی تحلیل و واکاوی دقیق شد. مولف مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده است.

 در استفاده از فنون نوین باروری مصنوعی هم‌زمان با توجه به حل معضل زوج‏های نابارور، نحوه انتساب نوزاد به‌دنیاآمده با اهداگیرندگان بسیار حساس است و آثار دیگر اهدای جنین مثل نفقه، ولایت، حضانت، ازدواج، محرمیت و ارث در ذیل موضوع انتساب قابل حل خواهد بود. یافته‏ها نشان داده است که بر اساس دیدگاه فقه شیعه، نسب واقعی فرزند به صاحب اسپرم و تخمک می‏رسد و ادعای برخی مبنی بر اعراض صاحبان جنین از آن (به‌دلیل اهدای آن به بانک‏های جنین به‌صورت آشکار یا پنهان و یا اهداء به زوج نابارور) و درنتیجه نداشتن ادعای انتساب فرزند به خود، مسموع نیست؛ چون نسب با اعراض نفی نمی‏شود.

 اگر وجود نسب بین پدر، مادر و نوزاد به‌صورت صحیح اثبات گردد، حقوق و تکالیفی مثل حرمت نکاح، حضانت، نگهداری و تربیت نوزاد، ولایت قهری پدر و جد پدری، نفقه (انفاق)، توارث بین طفل و پدر و مادر و خویشاوندان تحت عنوان آثار نسب به‌صورت قهری در قالب یک حق برای طرفین ایجاد می‏گردد.