تاریخ اجتماعی روش های درمانگری ماورایی ایرانیان روزگار صفوی

 ایرانیان عصر صفوی، علاوه بر درمان های طبیعی، به درمانگری ماوراء الطبیعی نیز اعتقاد داشتند؛ به طوری که اکثر اقشار جامعه، به این سبک از درمان ها باور داشته و در زندگی روزمره ی خود از آن ها استفاده می کردند. تبیین این سبک از درمانگری با تکیه بر گزاره های تاریخ اجتماعی، برای شناخت وضعیت درمانگری این دوران که علاوه بر راهکارهای مرسوم طبابت، از شیوه های دیگری نیز استفاده می شده؛ از موضوعات شایسته ی پژوهش است؛ بعدی از درمانگری که کمتر به آن پرداخته شده؛ درحالی که در اجتماع دوران صفوی، دامن گیر مردمان آن روزگار بوده و اغلب لایه ها از آن بهره می جستند. داده های پژوهش حاضر با بهره گیری از منابع دست اول تاریخی و برخی پژوهش های جدید، با روش کتابخانه ای و سپس با شیوه ی کیفی، به توصیف و تحلیل این سبک از درمانگری پرداخته است که نشان می دهد ایرانیان در این برهه، علاوه بر شیوه های درمانگری طبیعی، از اسلوب درمانگری ماورایی نیز برای درمان استفاده می کردند.یافته های این پژوهش نشان می دهد، در میان طبقات مختلف اجتماع عصر صفوی، روش های درمانگری ماورایی بسیار کاربرد داشته؛ مانند دعانویسی و تعویذ، طلسم و جادو، جن و پری، زیارت و توسل، استشفاء به نیروی شاهی، نذر درمانی، صدقه درمانی، نیایش درمانی و استشفاء به قرآن کریم ازجمله آن ها هستند.