بررسی دیدگاه مفسران فریقین در تفسیر «وراء ذلک» در آیه 7 سوره مومنون

عبارت «فمن ابتغی وراء ذلک فاولیک هم العادون» ناظر بر تربیت جنسی است که پیوسته خانواده‌‌ها و جوامع را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پژوهش حاضر با توجه به تاثیرپذیری موضوع این آیه از رویکردهای مذهبی، فقهی و اجتماعی در صدد پاسخ‌گویی به این سوال است که هم‌پای تحول موضوع آیه، کتب تفسیری فریقین چه رویکردی اتخاذ کرده‌اند؟ بدین منظور نوشتار حاضر با پذیرش این پیش‌فرض که به موازات رخداد پدیده‌های جدید مرتبط با موضوع آیه، نگرش‌های تفسیری فریقین نیز تحول را تجربه می‌کنند، نکات مفهومی، مصداقی و فقهی تفاسیر فریقین درباره «وراء ذلک» را بررسی کرده و در نهایت به دو دیدگاه تفسیری عمده: قول به محدودیت مدلول آیه به روابط جنسی حرام و قول به اطلاق و عمومیت آیه و شمول آن بر همه رفتارهای شهوانی نامشروع، دست پیدا کرد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد هر دو دیدگاه مورد توجه مفسران فریقین قرار گرفته است و اختلاف اندک در برخی از مصادیق در حدی نیست که دیدگاه فریقین مخالف همدیگر تلقی شود، ولی تحلیل مصادیقی که مفسران شیعه و سنی برای گناهان جنسی مستفاد از آیه بیان کرده‌اند بر غلبه تدریجی دیدگاه شمول و اطلاق در گذر زمان، دلالت می‌کند.