بازطراحی معماری رابط کاربر وبگاه کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با روش کارت سورتینگ

بازطراحی معماری رابط کاربر وبگاه کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با روش کارت سورتینگ به منظور بهبود ساختار و بازیابی مطلوب، هدف پژوهش حاضر است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که برای بازطراحی معماری رابط کاربر وبگاه کتابخانه دیجیتال، از رویکرد چندجانبه و تکنیک های مختلفی از جمله مصاحبه، بلنداندیشی و کارت سورتینگ استفاده کرد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای EXCEL، VISIO و برای تحلیل داده های حاصل از کارت سورتینگ و  برای دقت در تحلیل سازه ها از ابزار Sort Optimal  استفاده گردید. نتایج به دو صورت ماتریس شباهت و الگوریتم دندروگرام بازخوانی شد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کاربران وبگاه کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بودند که در دو گروه کاربران مبتدی (مراجعان) و کاربران پیشرفته (کتابداران) به تعداد 20 نفر انتخاب شدند. در راستای اعتباربخشی به یافته های کیفی، از روش مثلث سازی یا زاویه بندی محقق استفاده شد. یافته های پژوهش، الگو و نتایج به دست آمده از آزمون کارت سورتینگ، جهت ارزیابی در اختیار 7  نفر از متخصصان، محققان و اساتید رشته علم اطلاعات و دانش شناسی که از تجربه لازم برخوردار بودند، قرار گرفت تا نظر تخصصی و کارشناسی خود را در زمینه تحلیل داده ها و الگو ارایه دهند. یافته های ماتریس شباهت نشان داد کاربران عناصری مانند "از ما بپرسید"، "ملاحظات حقوقی"، "ثبت منابع"، "اهدای منابع"، "پشتیبانی فنی" و... را با هم گروه بندی کرده اند. یافته های شبکه استانداردسازی نیز تایید کرد کاربران 10 باز گزینه "از ما بپرسید"، 17 بار "ثبت منابع" و 6 بار "پشتیبانی فنی" را در منوی خدمات الکترونیکی قرار داده اند. یافته های دندروگرام نیز نشان داد تعدادی از مشارکت کنندگان انتظار دارند در کنار باکس جست و جو بتوانند در صورت ضرورت «نوع منبع» را انتخاب کنند، نه اینکه به صورت مستقل، تک تک منابع دیجیتالی را مرور کنند. علاوه بر طبقه های از پیش تعریف شده، برخی طبقات جدید، توسط مشارکت کنندگان پیشنهاد شد. "پیوند به سایر کتابخانه های دیجیتال"، "پایگاه های اشتراکی" و طبقه "سوال های متداول" از آن جمله بود. داده ها و عملکرد کاربران در این پژوهش نشان داد رابط کاربری کنونی وبگاه کتابخانه دیجیتالی کاربرپسند نیست و کاربران نمی توانند به سرعت آنچه را که بدنبال آن هستند، به دست آورند. فرایند کارت سورتینگ به طور کلی ناهماهنگی هایی را در نحوه درک مطلوب کاربران از برچسب زنی و سازماندهی محتوای وبگاه کتابخانه دیجیتال تایید کرد. مصاحبه و پروتکل بلنداندیشی با کاربران نیز تایید کرد زبان مورد استفاده برای نامگذاری منوها و عناصر اطلاعاتی در حال حاضر ساده و کاربرپسند نیست. دسته بندی های کاربران در فرایند کارت سورتینگ برای طراحی معماری رابط کاربری نیز نشان داد عناصری در وبگاه وجود دارد که موردنیاز کاربران نیست و برعکس، عناصر مهمی وجود دارد که در وبگاه گنجانده نشده است. در معماری اطلاعات شبیه سازی شده بر اساس یافته های حاصل از مصاحبه و مشارکت کاربران در طبقه بندی مقوله های اطلاعاتی وبگاه در فرایند کارت سورتینگ، تلاش شد رابط کاربری پیشنهادی تا حدودی شبیه سایر رابط کاربری های سازمان (اپک و نرم افزار رسا) طراحی شود. در الگوی پیشنهادی، ضمن توجه به خواسته ها و انتظارات کاربران، سادگی و خلوت بودن صفحات، مهمترین نکته رعایت شده است.