تعیین بهترین دما در جوانه زنی ارقام گیاه عدس جهت کشت پاییزه در استان خوزستان

جوانه زنی موفق عامل اصلی در استقرار مناسب و عملکرد گیاهچه است. اطلاعات ناشی از نحوه جوانه زنی بذرها در مواجهه با تغییرات دمایی در زمان کاشت، راهکاری برای شناسایی ارقام مناسب تر جهت کشت در منطقه مورد نظر است. به این منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار جهت بررسی تغییرات دمایی بر شاخص های جوانه زنی و رشدی ارقام پرکاربرد گیاه عدس در دانشگاه خاتم الانبیاء بهبهان طراحی شد. تیمارهای مورد بررسی پنج رقم عدس: گچساران، کیمیا، رباط، زیبا و بیله سوار و دما در سه سطح 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد (مشابه با شرایط پاییز استان خوزستان) در نظر گرفته شد. نتایج این مطالعه نشان داد که تمامی ارقام مورد بررسی در دماهای 20 و 30 درجه سانتی گراد نسبت به دمای 25 درجه سانتی گراد کاهش معنی داری در تمامی صفات مورد بررسی (درصد و سرعت جوانه زنی، قدرت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، آندوسپرم مصرفی، طول ساقه چه و ریشه چه، طول گیاهچه، وزن خشک ساقه چه و ریشه چه) داشتند. در برهم کنش اثرات رقم و دما مشاهده شد که رقم بیله سوار بیشترین شاخص های جوانه زنی و رشدی را در دمای 25 درجه سانتی گراد نسبت به سایر ارقام مورد بررسی داشت. این برتری در صفاتی نظیر سرعت جوانه زنی، قدرت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، وزن خشک ساقه چه و طول ریشه چه نسبت به سایر ارقام معنی دار بود. رتبه دوم بالاترین شاخص های جوانه زنی و رشدی به رقم گچساران در شرایط 25 درجه سانتی گراد اختصاص داشت که نسبت به سایر ارقام مورد بررسی (کیمیا، رباط و زیبا) افزایش معنی داری داشت. با توجه به کشت پاییزه عدس و نوسانات دمایی در این فصل (محدوده دمایی 20 تا 30 درجه سانتی گراد)، استفاده از ارقام بیله سوار و گچساران در شرایط دمایی 25 درجه سانتی گراد، به عنوان ارقامی با شاخص های عملکردی بالاتر نسبت به ارقام زیبا، کیمیا و رباط جهت کشت توصیه می گردد.