اندیشه های نوین و نقش آن در ظهور و رشد مطبوعات دینی

علیرغم وجود سابقه چند هزار ساله کتابت در میان ایرانیان، اما مطبوعات در تاریخ ایران سابقه چندانی ندارد که آن نیز برگرفته از جوامع غربی و به نوعی وارداتی بوده است. همین امر یعنی نفوذ غرب در فرهنگ و سیاست دوره قاجاریه و در کنار آن ظهور برخی اندیشه‌ها و تفکرات مذهبی جدید در داخل ایران نظیر بابیه و بهاییه، زنگ خطری به سنت‌های اسلامی و تشیع بوده و موجب حضور پر رنگ روحانیت جهت مقابله با تفکرات تازه و اندیشه‌های وارداتی گردیده که راه مواجهه با آن‌ها را، فعالیت‌های فرهنگی و در بطن آن‌، انتشار نشریات مذهبی و درج مقالات در سایر مجلات می‌دانستند. لذا همین موضوع، زمینه‌ساز ظهور مطبوعات دینی و رشد آن‌ها به عنوان نخستین مطبوعات تخصصی در ایران گردید. در این راستا پژوهش حاضر در تلاش است تا با نگاهی به ظهور نخستین مطبوعات دینی در ایران، به معرفی برخی مولفه‌ها نظیر: نظام آموزشی نوین، تجدد و نو اندیشی دینی که به نوعی در رشد مطبوعات دینی نقش داشته‌اند، پرداخته و ضمن یک رویکرد توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای، روند رشد مطبوعات دینی را بررسی نماید. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که رشد مطبوعات دینی در ایران، کاملا در یک جریان مقابله‌ای با اندیشه‌های نوین وارداتی از غرب و نیز برخی اندیشه‌های داخلی که عمدتا در ایام مشروطه و پس از آن در ایران رواج یافته، صورت گرفته است.