چرا کودتای 1299 و پادشاهی رضاشاه مبدا تاریخ معاصر ایران نیست؟

درباره تعیین مبدا تاریخ معاصر ایران اختلاف‏ نظرهای فراوانی شکل گرفته است. در سراسر دوره پهلوی تلاش می ‏شد تا کودتای 1299 و برآمدن رضاشاه مبدا تاریخ معاصر ایران شناسانده شود. پهلوی‏ گرایان با ترسیم تصویری تاریک از وضعیت عمومی ایران در دوره قاجاریه به ویژه اوضاع بحرانی کشور در آستانه کودتای 1299، می‏ کوشیدند با اسطوره‏ پردازی از رضاشاه، او را بنیانگذار ایران نوین و کودتای 1299 را مبدا تاریخ معاصر ایران معرفی کنند. مسیله اصلی این مقاله این است که آیا کودتای 1299 و برآمدن رضاشاه مبدا تاریخ معاصر ایران است؟ نگارنده با ارزیابی و نقد ایده‏ هایی که توسط تاریخ ‏نگاران رسمی دوره پهلوی و نیز برخی از تاریخ ‏پژوهان مستقل، درباره رضاشاه مطرح شده است، استدلال می‏ کند که مبدا تاریخ معاصر ایران کودتای 1299 یا پادشاهی رضاشاه نیست، زیرا نوسازی ‏های دوره رضاشاه به رغم گستردگی و تنوعش، حاوی تناقض ‏هایی بود که جامعه ایران را دستخوش تنش و بحران درونی می‏کرد و نوع سلطنت رضاشاه از نظر منطق تحول تاریخی به دوره پیشامشروطه تعلق داشت و هرگز نمی ‏توانست ایران را وارد یک دوره تمدنی تازه ‏ای کند. بنابراین، مبدا تاریخ معاصر ایران نه کودتای 1299، بلکه انقلاب مشروطه است.