اثر محلول پاشی کیتوزان و سالیسیلیک اسید بر صفات مورفولوژیکی و کیفیت اسانس گیاه بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)

بادرنجبویه گیاهی بوته ای معطر و چند ساله با خواص دارویی و بیولوژیکی است که پراکنش عمده آن مربوط به منطقه مدیترانه و آسیا می باشد. اثرات محلول پاشی در ابتدای دوره رشد با ترکیبات سالیسیلیک اسید (50، 100، 150 و 200 میلی گرم در لیتر) و کیتوزان (50، 100، 150 و 200 میلی گرم در لیتر) بر صفات رویشی، درصد اسانس و ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه بادرنجبویه در دو مرحله مختلف برداشت (رویشی و گلدهی) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین مقدار شاخص کلروفیل از تیمارهای محلول پاشی 150 و 200 میلی گرم در لیتر کیتوزان به دست آمد. استفاده از کیتوزان در تمام غلظت ها به جز 50 میلی گرم در لیتر به طور قابل توجهی ارتفاع گیاه بادرنجبویه را در مقایسه با تیمار عدم محلول پاشی بهبود بخشید. وزن خشک برگ و وزن خشک اندام های هوایی بوته با افزایش غلظت های سالیسیلیک اسید و کیتوزان افزایش یافت. میزان ترکیبات اسانس بادرنجبویه (citronellal, caryophyllene, linalool, carvacrol, α-pinene, geraniol) در مرحله برداشت گلدهی، به طور قابل توجهی بالاتر از مرحله برداشت رویشی بود. همچنین، محلول پاشی کیتوزان نسبت به سالیسیلیک اسید در افزایش میزان ترکیبات اسانس بادرنجبویه موثرتر بود. محتوای اسانس در مرحله برداشت رویشی بین 0/07 و 0/09 درصد و در مرحله برداشت گلدهی بین 0/3 و 0/52 درصد متغیر بود. بیشترین مقدار اسانس (0/52 درصد) از مرحله برداشت گلدهی با محلول پاشی 200 میلی گرم در لیتر کیتوزان به دست آمد. یافته های مطالعه حاضر نشان داد که سالیسیلیک اسید و کیتوزان هر دو از پتانسیل بالایی در تولید زیست توده و افزایش ترکیبات شیمیایی اسانس در گیاه بادرنجبویه برخوردار می باشند.