ارزیابی فعالیت های فتوسنتزی، میزان کربوهیدرات ها، پرولین و اسانس ریحان (.Ocimum basilicum L) تحت الیسیتور نانوبتاسیکلودکسترین

القای نانوذرات مهندسی شده به گیاهان دارویی باعث ایجاد مقاومت، بالا بردن عملکرد کمی و کیفی و مواد موثره در آنها می شود. در این پژوهش نانوذرات-β سیکلودکسترین (β-CDNPS) سنتز شدند. مشخصات نانوذرات با طیف UV-VIS، میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) و پراکندگی نوردینامیکی (DLS) تعیین شد. سپس غلظت های مختلف β-CDNPs شامل صفر، 10، 50 و 100 میلی گرم بر لیتر را برای محلول پاشی قسمت های هوایی ریحانOcimum basilicum  رقم کشکنی لوءلوء به کار برده شد. آنالیز اسانس با استفاده از GC-MS انجام گرفت. مقدار رنگیزه ‎های کلروفیلی و اسانس ریحان در مقایسه با شاهد تفاوت معنی‎ داری (P≤%5) داشت. یافته ها حاکی از کاهش معنی دار (P≤%5) مقدارفلورسانس کمینه (Fo) در تیمار ppm50 نسبت به کنترل و دو سطح ppm 10 و 100 از نانوبتاسیکلودکسترین بود. ماکزیمم مقدار کلروفیل b در تیمار ppm100 مشاهده شد. سطحppm  50 باعث افزایش معنی دار (P≤%5) فلورسانس بیشینه، فلورسانس متغیر (Fv)، کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم P نسبت به شاهد شد. محلول پاشیβ-CDNPS ، موجب تغییراتی درتبادلات گازی ریحان شد. قندهای محلول و پرولین برگ و ریشه ریحان در تیمار ppm50 افزایش معنی داری (P≤%5) نسبت به شاهد داشت. به طوری که قند نامحلول در برگ و ریشه روند معکوس را نشان داد. غلظت فنیل پروپانوییدها و ترپنوییدهای ریحان درمقایسه با شاهد تفاوت معنی داری (P≤%5) داشت. القای نانوذرات β-CDNPS در مسیر بیوسنتز متابولیت های ثانویه موجب بهره وری از گیاه می شود. گیاه ریحان تحت تیمارهای نانوبتاسیکلودکسترین با رفتاری وابسته به غلظت موجب افزایش عملکرد در واحد سطح شد. بنابراین، محلول پاشی در غلظت مناسب می تواند به عنوان یک القا کننده ضمن تحریک، موجب حفظ و نگهداری مواد موثره در ریحان شود و محتوای اسانس را برای غذا و دارو افزایش دهد.