تحلیلی انتقادی بر نظریه "ژن خدا" ی دین هامر با موضوع ایمان گروی

امروزه مطالعات گسترده، متنوع و روزافزون حوزه های مختلف دانش زیست شناسی همچون ژنتیک رفتار و نوروفیزیولوژی از یک سو و نوروفلسفه و کاربست همه جانبه ابزارهای تجربی برای توصیف پایه های معنویت و دین باوری بشر از دیگر سو موجب شکل گیری نقد ها، پرسش ها و ابهامات جدی و جدیدی درباره خاستگاه و چیستی ایمان شده است. دین هامر (1951م) سعی کرد با بهره مندی از اصول ژنتیک و مطالعات روان شناختی، همبستگی معنی داری میان ژن ها با تجربیات معنوی برقرار کند. ژن خدا در تجربیات معنوی و ایمانی نقش کلیدی دارد. این مقاله برآن است که پس از توصیف کلی و تحلیل نظریه ژن خدا به سنجش گری و ارزیابی ربط آن با گرایش به ایمان بپردازد. بحث: اطلاعات موجود در ژن ها نمی توانند تبیینی کامل از فرایندهای معنویت محور و ایمان گرای بشر ارایه کنند و به رازگشایی منطقی باورمندی انسان به متعلق ایمان بپردازند. از سوی دیگر این قبیل توصیفات فیزیکالیستی منحصر به جنبه های جسمانی بشر است و جنبه فراجسمی و معناگرای وجود انسان به نحو عمده خارج از این حوزه است. امروزه نظریه های رقیب و معارض پویشمندی، در مقابل نظریه هامر قد افراشته اند که ثابت می کنند ایمان و باورهای پایه اصلا ریشه ژنتیک و جنبه توارث ندارند. نمی توان نقش ماده (ژن ها و فراورده های آن ها) در کارکرد ذهن را در بروز کنش های معناگرا و ایمانی انکار کرد و برای آن نقش درجه صفر قایل شد.