شیمی کلیک و جایزه نوبل 2022

در سال 2022 جایزه نوبل شیمی به طور مشترک به بری شارپلس، مورتن ملدال، و کارولین برتوزی به دلیل تلاش هایشان در حوزه «شیمی کلیک» اهدا گردید. برای ساده کردن واکنش های سخت، شیمی کلیک در سال 2001 توسط شارپلس به دنیای علم معرفی شد و به وسیله ی آن می توان به روش ساده، مولکول های کوچک را در کنار یکدیگر قرار داد؛ لذا واژه کلیک برای آن به کار برده می شود. شارپلس و ملدال به صورت مستقل واکنش اتصال آلکین-سیکلوآلکین با آزید را طراحی کردند که در حضور کاتالیزور مس با راندمان بالا صورت می گیرد و به صورت گزینشی تولید صد در صد یک محصول را در پی دارد. برتوزی واکنش های کلیک را به دنیای علوم زیستی اتصال داد و از آن برای واکنش های بیواورتوگونال یا متعامد زیستی بهره گرفت. واکنش های کلیک را می توان در واکنش های زیستی مربوط به سلول های زنده بدون آسیب رسانی استفاده کرد. با توجه به دستاوردهای شیمی کلیک، می توان چشم انداز روشنی را در شناخت و درمان سرطان متصور نمود. در این مقاله سعی شده است توضیحی ساده و کارآمد در مورد شیمی کلیک و برندگان جایزه نوبل شیمی 2022 ارایه شود.