تاثیر آموزه های حبس زدایی اسلامی در سیاست کیفری تقنینی

زمینه و هدف:

ناکامی و شکست زندان در توفیق به اهداف پیشگیرانه، بازپرورانه و بازدارنده زمینه بروز و تشدید بحران تورم جمعیت کیفری را فراهم نموده است. این امر، دیرزمانی است که ذهن متصدیان نظام های عدالت کیفری در سرتاسر جهان را به تحرک و تجسس وا داشته است. از این رو، سیاست حبس زدایی به عنوان یکی از مصادیق کیفرزدایی مورد توجه سیاست گذاران عمومی بوده است. بررسی این مطلب در جرایم تعزیری در قوانین کیفری ایران و شریعت اسلام و تاثیرپذیری در قانون کاهش مجازات های حبس تعزیری مصوب 1399، موضوع این پژوهش است.

روش به کارگرفته شده در این تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی می باشد.

 آموزه های اسلامی، به ناکارآمدی زندان اذعان داشته و حبس را به عنوان مجازات اصلی تلقی نمی کند و به عنوان یکی از مصادیق تعزیر، اقدامی تامینی و تربیتی است و جنبه اصلاح، بازدارندگی و پیشگیری از جرم را دارد. مواردی هم که زندان به عنوان مجازات به کار برده شده است، به عنوان یک ضرورت مطرح بوده و اساسا، با منطق اسلام که سعی در پرورش روحی افراد جامعه دارد، هم خوانی ندارد. از این رو، به کارگیری زندان در سطح گسترده کتاب پنجم تعزیرات مصوب 1375، فاقد وجاهت شرعی است و با بهره گیری از آموزه های حبس زدایی اسلامی در سیاست کیفری تقنینی ایران به ویژه در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و  قانون کاهش مجازات های حبس تعزیری مصوب 1399، تحولات اساسی من جمله تبدیل و تقلیل مجازات، تعلیق مجازات، نظام نیمه آزادی و نظارت الکترونیکی صورت گرفته است.