مقایسه امر سیاسی در جنبش های اسلامی جنوب آسیا (مطالعه موردی جماعت تبلیغی-جماعت اسلامی)

در طول تاریخ معاصر و بر مبنای خوانش های متفاوت از اسلام، جریان ها و جنبش های اسلامی گوناگونی پدید آمده اند که هر کدام به شیوه و میزانی بر روند تحولات جوامع اسلامی تاثیرات مستقیم و یا غیرمستقیم داشته اند. جماعت اسلامی و جماعت تبلیغی، دو جریان منشعب از عقاید دیوبندی، در سال های بعد از 1920 میلادی تاسیس می شوند و بعدها تاثیرات به سزا و مهمی را بر مسلمانان جنوب آسیا و حتی جهانی باقی می گذارند. این مقاله در تلاش است تا با رویکردی تطبیقی به تبیین شباهت ها و تفاوت های این دو جریان با تمرکز بر نگرش و عملکردهایشان در حوزه ی سیاسی-اجتماعی بپردازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ارزش های ناهمسو دو جریان جماعت تبلیغی و جماعت اسلامی، نتایج سیاسی-عملکردی و عملیاتی دو جریان را متمایز ساخته است. شیوه ی گردآوری داده ها از طریق کتابخانه ای و داده های درجه اول بوده که با شیوه ی توصیفی-تحلیلی، ارزش های همسو و ناهمسو دو جریان را تبیین می نماید و ضعف پیشینه ی شناخت این جریان های اسلامی در محیط آکادمیک ایران را پوشش می دهد.