بررسی تعادل استاتیک و دینامیک و ارتباط آن با ترس از زمین خوردن در بیماران دچار استئوآرتریت خفیف تا متوسط زانو

اهداف :

استیوآرتریت زانو یکی از رایج ترین اختلالات سیستم اسکلتی عضلانی است که به کاهش تعادل و افزایش خطر زمین خوردن در افراد مبتلا منجر می شود. بیمارانی که دچار زمین خوردگی می شوند، چه دچار آسیب بشوند و یا نشوند، دچار ترس از زمین خوردگی مجدد شده و بنابراین فعالیت های عملکردی خود را به منظور جلوگیری از زمین خوردگی مجدد احتمالی محدود می کنند. این امر موجب محدود شدن سطح تحرک بیماران، ضعف عضلانی و افزایش خطر زمین خوردن در آینده می شود. بررسی ارتباط بین تعادل و ترس از زمین خوردن در بیماران دچار استیوآرتریت زانو می تواند به تشخیص مکانیسم ناتوانی و زمین خوردگی در این بیماران و نهایتا یافتن روش درمانی موثر جهت کاهش زمین خوردگی ایشان کمک کند. مطالعات پیشین، تعادل بیماران دچار استیوآرتریت زانو را با استفاده از روش های بالینی و غالبا در وضعیت ایستایی (ایستاتیک) سنجیده و ارتباط آن را با ترس از زمین خوردگی بررسی کرده اند. .ضمن آنکه تعادل بیماران طی راه رفتن توسط سیستم های ارزیابی تعادل پویا بررسی نشده است. بنابراین هدف از مطالعه حاضر ارزیابی تعادل پویای (دینامیک) بیماران دچار استیوآرتریت زانو در مقایسه با افراد سالم (منحصرا طی راه رفتن و بر اساس نوسانات مرکز ثقل بدن) و ارزیابی تعادل ایستایی با استفاده از پارامترهای بیومکانیکال (نوسانات مرکز فشار کف پایی) و و ارتباط آن با ترس از زمین خوردگی است.

روش بررسی :

مطالعه حاضر یک پژوهش مقطعی توصیفی است. 15 بیمار دچار استیوآرتریت خفیف تا متوسط زانو با میانگین سنی 22/3±50 و 15 فرد سالم که از لحاظ متغیرهای مخدوش کننده با گروه بیمار تطبیق داده شدند ، در مطالعه حاضر شرکت کردند. تعادل ایستایی بیماران با استفاده از صفحه نیروی کیستلر و بر اساس نوسانات مرکز فشار کف پایی در دو جهت قدامی خلفی و داخلی خارجی و تعادل پویای بیماران طی راه رفتن و بر اساس ارتباط بین مرکز ثقل بدن و سطح اتکای بدن در دو جهت قدامی خلفی و داخلی خارجی بررسی شد. به منظور ثبت متغیرهای تعادل ایستایی و پویا از سیستم آنالیز حرکت مجهز به 7 دوربین و صفحه نیروی کیستلر استفاده شد. همچنین به منظور مدل سازی سگمان های بدن، خروجی نرم افزار آنالیز حرکت به نرم افزار Visual 3D انتقال داده شد. جهت سنجش ترس از زمین خوردگی از مقیاس کارآمدی افتادن بین المللی استفاده شد. . توزیع نرمال داده ها با آزمون شاپیروویلک بررسی شد. به منظور مقایسه تعادل بیماران و افراد سالم از آزمون تی 2 نمونه مستقل و جهت بررسی ارتباط بین پارامترهای تعادل ایستایی و پویا و ترس از زمین خوردگی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.

یافته ها :

مطالعه حاضر نشان داد بیماران دچار استیوآرتریت زانو طی ایستادن و راه رفتن تعادل کمتری نسبت به افراد سالم دارند (0/05> P). همچنین براساس نتایج، ارتباط مستقیمی بین نوسانات مرکز فشار کف پایی در جهت قدامی خلفی و ترس از زمین خوردگی وجود دارد، هرچند این ارتباط از لحاظ آماری معنادار نبود (P=0/123 و r=0/416). همچنین ارتباطی بین دیگر پارامترهای مرکز فشار بدن و مقیاس مقیاس بین المللی کارآمدی افتادن حاصل نشد (P=0/05 و r=0). ارتباط بین نوسانات مرکز ثقل بدن در جهت قدامی خلفی و داخلی خارجی و مقیاس بین المللی کارآمدی افتادن به ترتیب برابر با 0/309 و 0/123- تعیین شد و این ارتباط از لحاظ آماری معنادار نبود (0/05> P).

نتیجه گیری :

بر اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر، ارتباط معناداری بین متغیرهای تعادل ایستایی و پویای افراد دچار استیوآرتریت خفیف تا متوسط زانو (بر اساس متغیرهای مرکز فشار کف پایی و مرکز ثقل بدن) و مقیاس ترس از زمین خوردگی وجود ندارد. بنابراین به نظر می رسد به منظور بهبود توانایی های عملکردی این بیماران، درمانگر باید بر دیگر پارامترهای اثرگذار بر زمین خوردگی مثل کاهش درد، بهبود قدرت عضلانی و حس عمقی تمرکز کند. پیشنهاد می شود مطالعات آینده دامنه های سنی بیشتری از افراد سالمند را ارزیابی کند و علاوه بر بررسی هم زمان فاکتورهای موثر بر زمین خوردگی بیماران (همچون درد، حس عمقی، بینایی، قدرت عضلاتی)، تعادل را هم بر اساس تست های آزمایشگاهی و هم ارزیابی های بالینی بسنجد.