هجرت امام رضا (ع) به مرو و تاثیر آن بر بلوک های سازنده فرهنگ و تمدن اسلامی در قرن سوم و چهارم هجری با تاکید بر عنصر وحدت بخش در تمدن

شهر تاریخی مرو به عنوان مادرشهر خراسان بزرگ و تاریخی دارای زمینه، ظرفیت و فرصت های تمدنی بالقوه ای بوده است. هجرت امام رضا(ع) نیز باعث شکوفایی این ظرفیت ها، فرصت ها و مهار آسیب ها و عوامل بازدارنده شد تا این سرزمین در شکل گیری و تثبیت فرهنگ و تمدن اسلامی ایفای نقش کند. در این مقاله، با رویکرد توصیفی تحلیلی و روش اسنادی، پس از تبیین عوامل و عناصر تمدن ساز به ویژه عنصر وحدت بخش از نگاه صاحب نظران، با مروری بر سابقه تاریخی مرو و اهمیت و جایگاه تمدنی آن در قرن سوم هجری و همچنین بررسی فرصت هایی که در اختیار امام رضا(ع) و اهل البیت پیامبر گرامی(ص) بوده، هجرت امام رضا(ع) به این دیار مطالعه شده است. در نتیجه، امام رضا(ع) ضمن درک صحیح موقعیت پیش آمده به عنوان ولی عهد و با استفاده از ظرفیت های عمومی خراسان با محوریت مرو و با داشتن مزیت های فردی در جایگاه عالم آل محمد و فرزند رسول خدا(ص)، توانست تاثیر شگرفی در بلوک های سازنده تمدن به ویژه عنصر وحدت بخش، شکوفایی و بقای تمدن اسلامی در قرن سوم و چهارم هجری بگذارد.