تحلیل ناهمگونی فضایی و عوامل موثر بر دمای سطح زمین با استفاده از مدل های رگرسیون فضایی

دمای سطح زمین یک عامل مهم تاثیرگذار بر تغییرات حرارتی و تعادل در مطالعات جهانی است. در طول دو دهه گذشته، نیاز شدید به داده های LST در مطالعات محیط زیستی و مدیریت منابع زمین، اندازه گیری LST را به یک بحث علمی بزرگ تبدیل کرده است. کشف ناهمگونی فضایی دمای سطح زمین و تحلیل عوامل کلیدی و روابط فضایی خاص که از سری های زمانی دمای سطح زمین تاثیر می گیرند، اهمیت بالایی در مدیریت سرزمین دارند. مطالعه حاضر با هدف تحلیل ناهمگونی فضایی و عوامل موثر بر دمای سطح زمین با استفاده از مدل های رگرسیون فضایی انجام شد. برای بررسی این موضوع نقشه های LST روزانه با استفاده از روش معادله انتقال تابشی از داده های لندست 7 و 8 برای سال های 2002، 2013 و 2021 شهر بجنورد تهیه شدند. تحلیل دمای سطح زمین در مناطقی که زمین های بایر غالب هستند، نیاز به داده های دمای شبانه دارد. بنابراین نقشه های LST شبانه مادیس نیز به عنوان نقشه های کمکی تهیه شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل های همبستگی پیرسون، خودهمبستگی فضایی، حداقل مربعات معمولی و رگرسیون وزن دار جغرافیایی استفاده شد. سپس عملکرد مدل ها با استفاده از ضریب تعیین و معیار اطلاعات آکاییک مقایسه شدند. نتایج مطالعه بیانگر توانایی بیشتر و پیش بینی دقیق تر رویکرد GWR نسبت به OLS برای توصیف ناهمگونی فضایی است. پاسخ فضایی دماهای سطح زمین و متغیرهای تاثیرگذار مختلف از سال 2002 تا 2021 نشان داد توسعه فضای سبز نقش مهمی در تعدیل دماهای سطح زمین ایفا می کند. با توجه به اینکه LST تحت تاثیر متغیرهای مختلفی از جمله توپوگرافی، متغیرهای اقلیمی، جوی و پوشش گیاهی است، بنابراین درک روابط فضایی و تجزیه و تحلیل مناطق با LST بالا، می تواند به عنوان راهگشایی در برنامه ریزی و آمایش اصولی سرزمین مفید واقع شود.