تاثیر پرایمینگ و پوشش دهی بذر بر شاخص های سبزشدن، ریخت شناسی ریشه و مراحل فنولوژیک دو رقم برنج

به منظور بررسی اثر پرایمینگ (پیش تیمار) و پوشش دارکردن بذر بر ویژگی های رشدی و عملکرد دانه برنج آزمایشی دو ساله در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) طی سال های 1399 و 1400 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عوامل آزمایش شامل دو رقم برنج (هاشمی و گوهر) و پیش تیمار بذر ارقام برنج در هفت سطح شامل پرایمینگ با کلریدکلسیم (5/22 گرم در یک لیتر آب در 24 ساعت)، 2- پرایمینگ با کلریدپتاسیم (5/22 گرم در یک لیتر آب در 24 ساعت)، 3- پرایمینگ با سولفات روی (غلظت 5/0 میلی مولار در 12 ساعت)، 4- هیدروپرایمینگ (48 ساعت)+ پوشش دارکردن بذر با کلریدکلسیم، 5- هیدروپرایمینگ (48 ساعت)+پوشش دارکردن با کلریدپتاسیم، 6- هیدروپرایمینگ (48 ساعت)+ پوشش دارکردن با سولفات روی و 7- هیدروپرایمینگ (48 ساعت به عنوان شاهد) بود. نتایج نشان داد بالاترین درصد و سرعت سبزشدن به ترتیب با 5/99 درصد و 23/0 بذر در روز تحت پرایمینگ با کلریدپتاسیم در رقم گوهر مشاهده شد. کم ترین تعداد روز جهت رسیدن به 90 درصد سبزشدن در ارقام هاشمی و گوهر موردبررسی تحت پرایمینگ با کلریدپتاسیم و کلریدکلسیم به دست آمد. بیش ترین طول ریشه با 6/24 سانتی متر در پرایمینگ با کلریدپتاسیم در رقم گوهر مشاهده شد. بالاترین وزن خشک ریشه در ارقام هاشمی و گوهر به ترتیب 14/2 و 9/4 گرم در پرایمینگ با کلریدپتاسیم به دست آمد. هم چنین نتایج نشان داد که بیش ترین حجم و سطح ریشه به ترتیب با 43 سانتی مترمکعب و 28/155 سانتی مترمربع در پرایمینگ با کلریدپتاسیم در رقم گوهر به دست آمد. کم ترین زمان لازم جهت دست یابی به حداکثر پنجه زنی، 50 درصد گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیک در تیمار پرایمینگ با کلریدکلسیم و کلریدپتاسیم مشاهده شد. پرایمینگ بذر با کلریدپتاسیم و پوشش دارکردن با کلریدکلسیم به ترتیب 22 و 13 درصد عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. بالاترین عملکرد بیولوژیک در تیمارهای پرایمینگ با کلریدپتاسیم و پوشش دارکردن با کلریدکلسیم به ترتیب با 5552 و 5414 کیلوگرم در هکتار در رقم گوهر مشاهده شد. به طورکلی، پرایمینگ بذر برنج با کلریدکلسیم و کلریدپتاسیم با بهبود ویژگی های گیاهچه ای، سیستم ریشه ای و مراحل فنولوژیکی موجب افزایش عملکرد گیاه شد.